Microsoft Word àñîñèéòåõ10. doc

Mavhum qaynash qatlamli quritkichlar.
 Bunday quritkichlar oxirgi 20—30 yil davomida eng ko׳p 
qo׳llanilmoqda. Jarayon mavhum qaynash qatlamida olib borilganda qattiq material zarrachalari va 
qurituvchi agent o׳rtasida kontakt yuzasi ko׳payadi, namlikning materialdan bug`lanib chiqish tezligi 
ortadi, quritish vaqti esa ancha qisqaradi. Hozirgi kunda kimyoviy texnologiyada mavhum qaynash 
qatlamli quritkichlar sochiluvchan donasimon materialdan tashqari, qovushib qolish xususiyatiga ega 
bo׳lgan materiallar, pastasimon moddalar, eritmalar, qotishmalar va suspenziyalarni suvsizlantirish 
uchun ham ishlatilmoqda. 
Uzluksiz ishlaydigan bitta kamerali quritkichlar keng tarqalgan (31.4-rasm). Nam material bunkerdan 
ta’minlagich orqali quritkich kamerasiga beriladi. Kameraning pastki qismida tarqatuvchi to׳r 
joylashtirilgan. Havo ventilyator orqali aralashtirish kamerasiga beriladi va bu yerda issiq tutunli gazlar 
bilan aralashadi. Qurituvchi agent (issiq havo yoki havoning tutunli gazlar bilan aralashmasi) ma’lum 
tezlik bilan to׳ming pastidan beriladi. Havo oqimi ta’sirida qattiq material donachalari mavhum qaynash 
holatiga keltiriladi. Quritilgan material to׳rdan bir oz tepada joylashgan shtutser orqali tashqariga 
chiqariladi va transportyorga tushadi. Ishlatilgan gazlar siklon va batareyali chang ushlagichda 
tozalanadi. 
 
31.4-rasm. Mavhum qaynash qatlamli quritgich: 

---

 
141
 
1-ventilyator; 2-aralashtirish kamerasi; 3-gaz tarqatuvchi to׳r; 4-quritilgan material 
chiqadigan shtutser; 7-siklon; 8- batareyali siklon; 9-transporter. 
Silindrsimon qobiqli quritkichlarda ba’zan quritish jarayoni bir me’yorda bormaydi, chunki qatlamda 
jadal aralashtirish mavjud bo׳lganligi sababli ayrim zarrachalarning quritkichda bo׳lish vaqti o׳rtacha 
qiymatdan ancha farq qiladi. Shu sababli o׳zgaruvchan kesimli (masalan, konussimon) quritkichlardan 
foydalaniladi. Bunday konussimon quritkichning pastki qismida gazning harakatlanish tezligieng katta 
zarrachaning cho׳kish tezligidan katta, tepa qismida esa eng kichik zarrachaning cho׳kish tezligidan kam 
bo׳ladi. Bunday holatda qattiq zarrachalarning nisbatan tartibli sirkulyatsiyasi mavjud bo׳lib, zarrachalar 
quritkichning markaziy qismida ko׳tariladi, uning chekka qismlarida esa pastga qarab tushadi. Natijada 
material bir me’yorda isiydi va kameraning ish balandligi kamayadi. 
 
31.5-rasm.
 Lentali quritgich: 
1-quritgichning qobig`i; 2- yetaklanuvchi barabanlar; 3-ventilyator; 4-yuklash voronkasi; 5-lenta; 6-
etaklovchi barabanlar; 7-to׳siqlar; 8-kalorife 
Sanoatda ishlatiladigan mavhum qaynash qatlamli quritkichlar katta ish unumdorligiga ega. Masalan, 
kaliy xloridni suvsizlantirishga mo׳ljallangan quritkichning ish unumdorligi 100 t/soat ni tashkil etadi. 
Mavhum qaynash qatlamli quritgichlarning samarali ishlashi uchun nam material va qurituvchi agentni 
quritkichning ko׳ndalang kesimi bo׳yicha bir me’yorda tarqalishiga erishish kerak. materialni 
quritkichga berib turadigan ta’minlagich, quritilgan materialni quritkichdan chiqarib turadigan va gaz 
tarqatuvchi qurilmalarning konstruksiyasini to׳g`ri tanlash maqsadga muvofiq bo׳ladi.