Microsoft Word àñîñèéòåõ10. doc

Desorbsiya
 
Yuqori faollikka ega bo׳lgan adsorbentlar qimmatbaho materiallar qatoriga kiradi, shu sababli ulardan 
bir necha marotaba foydalanish lozim. Buning uchun adsorbsiya jarayonidan so׳ng adsorbent 
regenerasiya qilinadi, ya’ni unda yutilgan modda ajralib chiqariladi. Adsorbsiyaga teskari boradigan 
jarayon desorbsiya deb ataladi.
 
Adsorbent quyidagi usullar yordamida regenerasiya qilinishi mumkin: 
1) adsorbentning haroratini oshirish yoki uning ustidagi bosimni kamaytirish; 
2) adsorbent qatlami orqali isitilgan gaz yoki qizdirilgan bug`ni haydash; 
    3) adsorbentda yutilgan komponentlarni yutish xossasi yuqori bo׳lgan boshqa modda yordamida siqib 
chiqarish. 
Harorat qancha yuqori bo׳lsa, desorbsiya jarayoni shuncha tez va to׳la boradi. Haroratni to׳g`ri tanlash 
katta ahamiyatga molik. Tanlangan harorat yutilgan komponentlarni adsorbentdan to׳la ajratib 
chiqarishni va adsorbentning o׳ta qizib, parchalanib ketmasligini ta’minlashi zarur. Regenerasiya 
paytida adsorbentning faolligi biroz kamayadi. 
Yuqori haroratlarda oson parchalanib ketadigan moddalarni desorbsiya paytida siqib chiqarish usulini 
qo׳llash maqsadga muvofiq bo׳ladi. Bunday usuldan harorat 40-80°C bo׳lganda foydalanish yaxshi 
samara beradi. 
Har bir sharoit uchun tegishli harorat chegaralari qabul qilinadi. Masalan, gazlarni seolitlar yordamidan 
quritilgandan so׳ng, desorbsiya jarayoni (namlikni adsorbentdan ajratib chiqarish) ni amalga oshirish 
uchun harorat 300-400 C dan ortmasligi kerak. 
Adsorbentni to׳la regenerasiya qilish uchun desorbsiyadan keyin adsorbentni quritish va so׳ngra sovitish 
zarur. Shundan so׳ng adsorbsiyaning yangi siklini boshlash mumkin. 

---

 
133
 
Desorbsiya jarayoni adsorbsiyaga ko׳ra ancha yuqori haroratlarda olib boriladi, shu sababdan 
desorbsiyaning vaqti adsorbsiyanikiga nisbatan kam bo׳ladi.