Microsoft Word 03 Kishlok xujaligida buxalteriya xisobi va solikka tortish \

200_ yil yanvar oyi uchun 6990-«Boshqa majburiyatlar» hisobvarag‘ining analitik hisobi 

bo‘yicha 

 7-qaydnoma 

№ 

Debitor va 

kreditorlar 

nomi, manzili 

Oy 

boshiga 

saldo 

Debet oboroti 

Kredit oboroti 

 

 

d-t  k-t 

asos 

(yozuv 

mazmuni) 

korres. 

hisobvaraq 

summ

a 

asos 

(yozuv 

mazmuni) 

5010  5110  - 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Jami: 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Debitor qarz har doim boshqa kompaniyaning aktivlariga qilingan dahvo bo‘lib hisoblanadi. 

Debitor kdrzi bilan bog‘liq bo‘lgan asosiy buxgalteriya operatsiyalari bo‘lib tan olish va baholash 

hisoblanadi.  Debitor  qarzlarini  undirib  olish  imkoniyati  -  bu  debitor  qarzlarini  o‘lchash  va  ularni 

hisobotiga  tahsir  qiluvchi  asosiy  masaladir.  Undirib  olish  imkoniyati  qarz  aks  ettirilganligiga  (tan 

olish  printsipi)  v  a  uning  summasiga  (baholash  printsipi)  tahsir  qiladi.  Buxgalteriya  hisobi  Milliy 

andazasining 2-soniga binoan xo‘jalik  yurituvchi  sub’ektga daromadlarning kelib tushish ehtimoli 

bo‘lsa, ular alohida aks ettiriladi. 

Milliy andazaning «Moliyaviy hisobotni tayyorlash va topshirish uchun kontseptual asoslari» 

da kreditor qarzlar,  yahni majburiyatlar  «buxgalteriya balansida qachonki o‘zida iqtisodiy foydani 

mujassamlagan  resurslarni  oqib  ketish  ehtimoli  bo‘lsa,  shuningdek  majburiyatlarni  qabul  qilish 

natijasi bo‘lsagina, buxgalteriya balansida tan olinadi» (66-paragraf) deyilgan. 

Turli  debitor  va  kreditorlar  bilan  hisob-kitoblar  quyidagi  hollarda  vujudga  keladi: 

korxonaning  o‘zidan  yoki  uning  mehnat  jamoasi  ahzolaridan  ijro  varaqalariga  asosan  pul 

undiriladigan bo‘lsa; kommunal xizmati, turar joy haqi, turar joy bo‘lmagan xonalarni ijara haqlari 

bo‘yicha; mehnat jamoasi ahzolarining buyrug‘i bilan Xalq banki va boshqa joylarga pul o‘tkazish 

bo‘yicha.  Dahvolar  va  korxonaga  yetkazilgan  moddiy  zararlarni  undirish  bo‘yicha  hisob-kitoblar 

4860, 4730 - schetlarda hisobga olinadi. 

Bundan  tashqari,  turli  debitorlar  tarkibida  moliyalanadigan  va  operativ  lizinglar  bo‘yicha 

olinadigan to‘lovlar, olinadigan foizlar va dividendlar, royalti va gonorar bo‘yicha olinadigan schetlar 

va boshqa shaxslarning  qarzlari  (joriy  qismi)  hisobga  blinadi. 

Bu muomalalarning hisobi 4800 «Turli debitorlar qarzlarini hisobga oluvchi schetlar» scheti 

bo‘yicha ochilgan (4810, 4820, 4830, 4840,4850,4860 va 4890) schetlarda aks ettiriladi.