Microsoft Word 03 Kishlok xujaligida buxalteriya xisobi va solikka tortish \


 MAVZU. SOLIQLAR VA DAVLATNING MAQSADLI JAMG`ARMALARIGA



Download 4,92 Mb.
Pdf ko'rish
bet314/495
Sana31.12.2021
Hajmi4,92 Mb.
#272029
1   ...   310   311   312   313   314   315   316   317   ...   495
Bog'liq
ZOjLPwINQ2gRdjqUOx4OqsGUaFN6rWtkE5NjqZFA

14 MAVZU. SOLIQLAR VA DAVLATNING MAQSADLI JAMG`ARMALARIGA 

TO`LOVLAR HISOBI 

 

14.1. Soliqlar va yig‘imlar bo‘yicha hisob-kitoblar hisobi. 

Qishloq xo‘jaligida yerdan foydalanish samaradorligini oshirish, qishloq x¢jalik tovar ishlab 

chiqaruvchilari mehnatining pirovard natijalaridan iqtisodiy manfaatdorligini kuchaytirish va soliqqa 

tortish mexanizmini soddalashtirish maqsadida 1999 yilning 1-yanvaridan boshlab yagona yer solig‘i 

joriy qilindi. 

Agar  qishloq  xo‘jalik  tovar  ishlab  chiqaruvchilari  qishloq  xo‘jalik  mahsulotlarini  ishlab 

chiqarish va qayta ishlash bilan bir qatorda boshqa faoliyat turlari bilan shug‘ullansa, ular alohida 

hisob yuritishlari va boshqa faoliyat turlari bo‘yicha qonunchilikda belgilangan soliqlarni to‘lashlari 

lozim. 

Yagona yer solig‘i ¡zbekiston Respublikasining Prezidenti 1998 yilning 10 oktyabrida qabul 

qilgan  «Qishloq  x¢jalik  tovar  ishlab  chiqaruvchilari  uchun  yagona  yer  solig‘ini  joriy  etish 

t¢g‘risida»gi Farmonga hamda Vazirlar Mahkamasining 1998 yil 26 dekabridagi 539-sonli qaroriga 

asosan  joriy  qilingan.  Yagona  yer  solig‘ining  t¢lovchilari  b¢lgan,  qishloq  x¢jalik  tovar  ishlab 

chiqaruvchilarining  shu  soliq  b¢yicha  davlat  byudjeti  bilan  hisoblashish  mexanizmi  ¡zbekiston 

Respublikasining Adliya Vazirligi 2002 yilning 5 martida 1102-tartib raqami bilan r¢yxatga olingan 

«Qishloq  x¢jalik  tovar  ishlab  chiqaruvchilari  tomonidan  yagona  yer  solig‘ini  hisoblash  va  t¢lash 

tartibi t¢g‘risidagi y¢riqnoma»da belgilangan. Yagona yer solig‘i soliqqa tortiladigan yer maydoni, 

baza  stavkalari  va  tuzatish  koeffitsentlariga  asosan  soliq  t¢lovchilar  tomonidan  mustaqil  ravishda 

hisoblanadi. 

Yagona yer solig‘i solig‘ni to‘lovchilar tomonidan yer maydoni, solig‘ning bazis stavkasi va 

tuzatish koeffitsientlariga asosan hisoblab chiqariladi.  

Yagona yer solig‘ining summasi har bir yer turi bo‘yicha quyidagi formulaga asosan aniqlanadi: 



NqS

em

xS

b

xK

t

Bu yerda: N – yagona yer solig‘ining summasi, so‘m hisobida; 



S

em

 – yer maydoni, gektar hisobida; 



S

b

 – 1 ga uchun soliqning baza stavkasi; 



K

t

 – tuzatish koeffitsienti. 

Hisoblangan  yagona  yer  solig‘i  summasining  miqdori  qishloq  xo‘jalik  tovar  ishlab 

chiqaruvchilari moliya-xo‘jalik faoliyati natijalariga bog‘liq bo‘lmasdan, yer uchastkasi joylashgan 

tuman byudjetiga o‘tkaziladi. 

Misol:  «Sardorbek»  fermer  xo‘jaligi  Qoraqalpog‘iston  Respublikasi  Amudaryo  tumanidagi 

sug‘oriladigan yer zonasida joylashgan. Yer maydoni 40 ga bo‘lib, ball-boniteti 51-60 ballga teng, 

tuzatish koeffitsienti – 6,54, 1 ga uchun baza stavkasi 1534,5 so‘m.  

Yagona yer solig‘i summasi q 40x1534,5 x 6,54 q 401425,0 so‘m. 

Shundan 1 iyulgacha  20 %  - 80285,0 so‘m 

1 sentyabrgacha 30 % - 120337,0 so‘m 

1 dekabrgacha  50 %  -  200803 so‘m. 

Yil davomida qishloq xo‘jalik yerlarining tarkibi va maydoni o‘zgarganida, hisobot yilining 

1 dekabrigacha davlat soliq inspektsiyasiga yagona yer solig‘ining yangi hisob-kitobi topshiriladi va 



 

soliqning qolgan qismi shu hisob-kitobga muvofiq to‘lanadi.  

Yagona yer solig‘ining hisoblangan summasi davr xarajatlariga olib boriladi. Byudjet bilan 

olib  boriladigan  hisob-kitoblar  6410-«Byudjetga  t¢lovlar  b¢yicha  qarzdorlik  (turlari  b¢yicha)» 

schyotining «Yagona yer solig‘i» analitik schyotida yuritiladi. Hisoblangan soliqning summasi shu 

schyotning kreditidan 9430-«Boshqa operatsion xarajatlar» schyotining debetiga olib boriladi.  

Xo‘jalik  yurituvchi  sub’ekt  tomonidan  soliqlar  va  yig‘imlar  bo‘yicha  to‘langan  bo‘naklar 

to‘g‘risidagi axborotlar 4410-"Byudjetga soliqlar va yig‘imlar bo‘yicha bo‘nak to‘lovlari" schyotida 

umumlashtiriladi. 4410-schyotning debetida bo‘nak sifatida to‘langan soliqlar, shu jumladan olingan 

tovar-moddiy zahiralarga doir hisob-kitob hujjatlarida alohida ko‘rsatilgan QQS summasi ham aks 

ettiriladi.  

Byudjetga  soliqlar  va  to‘lovlar  bo‘nak  tarzida  o‘tkazilganda  4410-"Byudjetga  soliqlar  va 

yig‘imlar  bo‘yicha  bo‘nak  to‘lovlari"  schyot  debetlanadi  va  pul  mablag‘larini  hisobga  oluvchi 

schyotlar (5110-5530) kreditlanadi.  

 

№ 

Xo‘jalik muomalalari mazmuni 



Schyotlar korrespondentsiyasi 

Debet 


Kredit 

Materiallar,  tovarlar,  ish  va  xizmatlarni  olishdagi  QQS 



summasi 

4410 


6010, 

6120, 


6990 

Soliqlar  va  yig‘imlar  bo‘yicha  byudjetga  bo‘naklar 



o‘tkazilganda 

4410 


5110 

Material  qiymatliklar,  tovarlar,  ish  va  xizmatlarga  doir 



QQS hisobga olinganda  

6410 


4410 

Soliqlar va yig‘imlar bo‘yicha yakuniy hisob-kitob 



6410 

4410 


 

Xo‘jalik yurituvchi sub’ektning byudjetga to‘lovlar bo‘yicha majburiyatlari 6410-"Byudjetga 

to‘lovlar  bo‘yicha  qarz  (turlari  bo‘yicha)"  kreditida  aks  ettiriladi.  6410-schyot  byudjetga  to‘lovlar 

bo‘yicha kreditlanganida xaridorlar va buyurtmachilardan olinadigan schyotlar (4010), to‘lanadigan 

dividendlar hisobga olinadigan (6610) schyotlar, mehnat haqi bo‘yicha xodimlar bilan hisob-kitoblar 

(6710)  va  boshqa  schyotlar  debetlanadi.  Yakuniy  hisob-kitobda  byudjetga  soliqlar  va  yig‘imlar 

bo‘yicha  oldin  o‘tkazilgan  bo‘nak  to‘lovlari  6410-"Byudjetga  to‘lovlar  bo‘yicha  qarz  (turlari 

bo‘yicha)" schyotning debeti va 4410-"Byudjetga soliqlar va yig‘imlar bo‘yicha bo‘nak to‘lovlari" 

schyotining kreditida aks ettiriladi. Soliqlar va yig‘imlar bo‘yicha byudjetga qarzlarning o‘tkazilishi 

esa,  6410-"Byudjetga  to‘lovlar  bo‘yicha  qarz  (turlari  bo‘yicha)"  schyoti  debeti  va  pul  mablag‘lari 

hisobga olinadigan schyotlar (5110-5530) krediti bo‘yicha aks ettiriladi.  

6410 schyot bo‘yicha analitik hisob soliqlar va yig‘imlarning turlari bo‘yicha yuritiladi.  

 

№ 

Xo‘jalik muomalalari mazmuni 



Schyotlar korrespondentsiyasi 

Debet 


Kredit 

Davr  xarajatlariga  aloqador  turli  hisoblashishlar,  soliqlar 



va yig‘imlar bo‘yicha byudjetga qarzdorlik 

9430 


6410 

Tayyor mahsulotlar, tovarlar sotilganida, ish va xizmatlar 



ko‘rsatilganida,  shuningdek  asosiy  vositalar  va  boshqa 

aktivlar sotilganida hisoblangan QQS 

4010 

6410 


Mablag‘  byudjetdan  qaytarilganda  yoki  kelgusi  davr 

to‘lovlari  hisobiga  o‘tkazilgan  (yakuniy  qayta  hisob-

kitoblarda) 

5110,  5210, 

5530, 4410 

6410 



Jismoniy  shaxslar  ish  haqidan  daromad  solig‘i 



ushlanganda 

6710 


6410 

Hisoblangan 



dividendlardan 

daromad 


solig‘i 

hisoblanganda  

6610 

6410 


Foydadan byudjetga to‘lovlar hisoblanganda  

9810-9820 

6410 


Byudjetga o‘tkazilgan haqiqiy to‘lovlar  

6410 

5010-5530 




 

Moddiy resurslar, tovarlar, ishlar va xizmatlarga taalluqli 



QQS hisobga qabul qilinganda 

6410 


4410 

Byudjetga  qarzdorlik  kredit  va  qarz  olish  yo‘li  bilan 



qoplanganda 

6410 


6810-6840 

7810-7840 

 

Byudjet  bilan  hisob-kitoblar  8-ASK  jurnal-orderning  4410  va  6410  schyotlar  kredit 



oborotlarini debetlanuvchi schyotlar korrespondentsiyasi ko‘rsatilib, hisobga olish uchun tayinlangan 

maxsus  bo‘limida  yuritiladi.  Bu  bo‘lim  oborot  vedomosti  tamoyili  asosida  tuzilgan  bo‘lib,  debet 

oborotlari schyot bo‘yicha bir butun holda, kredit oborotlari esa korrespondentsiyalanuvchi schyotlar 

bo‘yicha  aks  ettiriladi.  8-ASK  jurnal-orderdagi  4410  va  6410-schyotlar  bo‘yicha  oylik  kredit 

oborotlari va oy oxiriga chiqarilgan qoldiq Bosh daftarga o‘tkaziladi.  

 

 




 

8-ASK jurnal order 

20-- yil mart oyi uchun 

«Qangli» sh/x 

6410-"Byudjetga to‘lovlar bo‘yicha qarz (turlari bo‘yicha)" schyoti 

 

№  Analitik schyot 



Oy boshiga qoldiq 

6410-schyot krediti, 4010, 4410 va b. schyotlar debetiga 

Debet 

bo‘yicha 



oborot 

Oy oxiriga qoldiq 

D

eb

et



 

K

re



di

40



10

-"

X



ar

id

or



la

va



 

bu

yu



rt

m

ac



hi

la

rd



an

 

ol



in

ad

ig



an

 

44



10

-"

B



yu

dj

et



ga

 

so



li

ql

ar



 v

yi



g‘

im

la



bo

‘y



ic

ha

 



bo

‘n

ak



 to

‘l

ov



la

ri



51

10



H

is

ob



-

ki

to



 s

ch



yo

ti

 



66

10

-



«T

o‘

la



na

di

ga



di

vi



de

nd

la



67

10



M

eh



na

t h


iq

bo



‘y

ic

ha



 x

od

im



la

bi



la

hi



so

bl

as



hi

sh

la



 

98



10

D



ar

om

ad



 

(f

oy



da

so



li

g‘



bo

‘y

ic



ha

 

xa



ra

ja

tl



ar

» 

Ja



m

D



eb

et

 



K

re

di



 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 


 


Download 4,92 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   310   311   312   313   314   315   316   317   ...   495




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish