Mexanizatsiyalash muhandislari instituti «fizika va kimyo» kafedrasi

 
 
 

---

158 
24 -§. YORUG’LIKNING QUTBLANISHI 
 
Malyus qonuni:



2
0
cos
I
I
bu yerda, 
I
- analizatordan chiqqan nur intensivligi, 
I
0
 
- polyarizatordan chiqqan nur 
intensivligi, s - polyarizatordan analizatorlarning bosh tekisliklari orasidagi burchak.
Byuster qonuni:
n
n
n
tg



1
2
1
2



bu yerda, 

- yorug‟lik nurini muhitga tushish burchagi, 
 
1
2
,
- muhitning nisbiy 
dielektrik singdiruvchanligi, 
n
2
,n
1
 - 
muhitning nisbiy nur sindirish ko‟rsatkichi.
Optik aktiv moddalardan qutblangan yorug‟lik o‟tganda, uning qutblanish 
tekisligini aylanish burchagi:
 
l




bu yerda, 

- berilgan moddani tabiatiga, temperaturasiga va yorug‟likni to‟lqin 
uzunligiga bog‟liq bo‟lgan kattalik bo‟lib, solishtirma aylanish deb ataladi. 
l
- aktiv 
moddadagi yorug‟likning yo‟li.
Agar, aktiv modda suyuqlik bo‟lsa burilish burchagi 

- konsentratsiyasiga ham 
bog‟liq bo‟ladi:
 
l
C





Borning birinchi postulati -
barqaror holatda, atom energiya chiqarmaydi. 
Atomni barqaror holatiga to‟g‟ri keluvchi muayyan orbitalar mavjud bo‟lib, yadro 
atrofida elektronla shu orbitalar bo‟yicha aylanma harakat qiladi. Shu orbitalar radiusi, 
quyidagi tenglamadan topiladi: 


2
h
n
r
mv
n
n
bu yerda, m - elektron massasi, 
v
n
- uning k orbitadagi tezligi, r
n
- shu orbitaning 
radiusi, n - ixtiyoriy butun son (kvan soni).