Мевачилик ва сабзавотчилик

Ko‘chatni o‘tqazishga tayyorlash.Bog’ barpo qilishda faqat standart talablarga javob beradigan sog’lom ko‘chatlarnigina ekishga ruxsat etiladi. Kasallangan, shikastlangan va standart talablariga javob bermaydigan ko‘chatlar yaroqsiz hisoblanadi. O‘tqaziladigan joyga keltirilgan ko‘chatlarning ildizlarini vaqtincha bo‘lsa ham ochiq qoldirish mumkin emas. Ularni darhol tuproqqa ko‘mish kerak. Ko‘chatlarni tashigan vaqtda ularning ildizlariga nam berzent yoki poxol yopib qo‘yiladi. Ko‘chat o‘tqazish tartibi. Ko‘chat o‘tqazish oldindan chuqurga tuproq tashlanib do‘ngcha hosil qilinadi. Ko‘chat o‘tqazish taxtasini nazorat qoziqlarga kiritiladi, taxtaning o‘rtasidagi o‘yiqqa ko‘chat qo‘yiladi. Tajribali ishchilar tekis joylarda ko‘chat o‘tqazish texnikasidan foydanlanmaydilar, balki bog’ni rejalashdagi singari ko‘z bilan chamalab o‘tqazadilar. Ko‘chatni ikki ishchi o‘tqazadi. Biri ko‘chatni olib, ildizlarni tuproq uyumi ustiga tarab qo‘yadi. Ikkinchi ishchi chuqur atrofiga bir tekis qilib yumshoq tuproq tashlaydi, tuproq ildizlariga zich yopishib turishi uchun uni bosib qo‘yadi. Ko‘chat o‘tqazilganda ildiz og’ir tuproqli maydonlarda yer yuzidan 5-6 sm, yengil tuproqli maydonlarda esa 4-5 sm yuqori qilib ko‘milishi lozim. SHunda ko‘chat sug’orilib, tuproq o‘tirgandan keyin uning ildiz bo‘g’zi ko‘chatzordagidek yer sathi bilan barovar bo‘lib qoladi. Agar o‘tqazilgan daraxtning ildiz bo‘g’zi yer sathidan chuqurroq ko‘milsa, tana po‘stlog’i chirib ketishi mumkin. Bunday daraxtlar yaxshi o‘smaydi, kam hosil beradi, uzoq yashamaydi. Anjir, anor, qora smorodina qo‘shimcha ildizlar chiqaradi, shuning uchun chuqurrok ekish mumkin. Ko‘chatlar o‘tqazilgandan so‘nggi barcha agrotexnika tadbirlari ko‘chatlarni tutqazishga qaratilgan bo‘ladi.


Nazorat savollari:
1.Mevali bog’ loyihasini tuzishda qanday ko‘rsatkichlar hisobga olinadi?
2.Bog’ uchun joy tanlash va tuproqni ekishga tayyorlash jarayonlari nimalardan iborat?
3.Meva ekinlari tur va navlarini tanlashda qaysi omillarga ehtibor beriladi?
4.Mevali bog’ barpo qilish uchun yerni taqsimlashda qanday material va jihozlardanfoydalaniladi?
5.Meva ekinlari ko‘chatlari O‘zbekistonda qachon, qanday usullarda ekiladi?
6.Meva ekinlari ko‘chatlarini ekish tartibini ayting?