Мевачилик ва сабзавотчилик

Qovoqchali sabzavot ekinlariga kabachka va patisson kirib, ularning 2-4 kunlik yosh meva (tuguncha) lari sirkalash uchun, yetilmagan mevalari oshxonalarda va konserva sanoatida yodlaniladi, yetilgan-yirik mevalar chorva mollariga shirali oziq sifatida beriladi.
Kabachka va patisson o‘simligi tuplari g’uj bo‘lib o‘sadi. SHuning uchun ular xashaki hamda xo‘raki qovoqqa o‘xshab katta oziqlanish maydoni talab qilmaydi. Bu ekinlar juda tezpishar, mevalari urug’i unib chiqqandan keyin 50-60 kunda texnik (xo‘jalik) yetiladi. Madaniy ekin sifatida bular bodringga yaqin turadi.
Kabachka va patisson navlari unchalik ko‘p emas. Kabachkaning Grecheskiy 110 navi keng tarqalgan. Bu navning mevasi tsilindr shaklida, rangi och yashil, mevasi texnik jihatdan yetilganda och yashil, to‘liq yetilganda esa novvot rangda bo‘ladi.
Patissonning Belqe 13 navi tarqalgan, mevasi yapaloq tarelkasimon, kuchli darajada bo‘g’imlangan, chetlari kungurali, istehmol maqsadlari uchun uzishga yetilganda rangi och yashil bo‘lib, keyinchalik esa butunlay oqarib ketadi.
Guruhlari va navlari. A.I.Filov bo‘yicha bodring (Cucumis sativus turi) morfologik belgilari hamda shakllanish jarayonida tahsir ko‘rsatgan ekologik omillarni ham hisobga olgan holda yettita kenja turga bo‘linadi. SHulardan quyidagi kenja turlar ishlab chiqarish ahamiyatiga ega:
Xitoy bodringi. Bu kenja tur uzunchoq mevali xitoy bodringlarini hamda bizda teplitsalarda yetishtiriladigan bahzi navlarni o‘z ichiga oladi;
G’arbiy Osiyo bodringi - bu kenja turga O‘rta Osiyo, Zakavkazg’e, Qrimda va janubiy rayonlarda yetishtiriladigan barcha bodring navlari kiradi;
Evropa-Osiyo bodringi – bu kenja turga mansub bodringning Nejin, Muron navlari hamda kelib chiqishi duragaylardan iborat bo‘lgan (Boston, Doljik kabi) bir necha navlari kiradi. Ochiq yerlarda faqat O‘rta Osiyo naviga mansub, qisman Yevropa bodringga yaqin turlar yaxshi hosil beradi, lekin bu navlar istehmol uchun asosan yangi uzilgan holida ishlatiladi, biroq tuzlashga yaramaydi, chunki tuzlanganda elastikligini ilmiy-tadqiqot muassasalarida keyingi yillarda O‘rta Osiyo duragaylari va Yevropa formasiga mansub bir qancha tuzlashga yaroqli bodring navlari yaratiladi.
Bodringning O‘zbekistonda salat va konservabop Ranniy 645, Pervenets Uzbekistana 265, Parad 176, Konkurent, Beregovoy, Gulnoz, Omad, Talaba, Uzbekskiy 740, Margelanskiy 822, Magistr, Navro‘z, Nafis, Parker-Miks, Ayaks-miks navlari va Alibi F₁, Asteriks F₁, Amur F₁, Zena F₁ kabi geterozisli duragaylari rayonlashtirilgan va keng ekiladi. Ularning qisqacha tahrifi 79- jadvalda keltirilgan.