маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш» 245
инвестицияларни конкурс асосида тақсимлаш кабилан киради. Хорижий
мамлакатлар бу усуллардан қишлоқ ҳўжалиги ишлаб чиқаришини барқарор
ривожлантириш учун кенг фойдаланмоқдалар.
Ҳозирги пайтда Ўзбекистон иқтисодиётининг аграр секторида давлат
ресурсларини шакллантириш ва ишлатилиши стратегиясига Умумжаҳон савдо
ташкилотига аъзо бўлиш ва иқтисодий ривожланган мамлакатларда амалга
оширилаётган давлат ёрдами ва қувватлашнинг асосий йўналишлари ижобий
тажрибасинги эътиборга олиб ёндашиш лозим. Қишлоқ ҳўжалиги ишлаб
чиқарувчиларини давлат томонидан қувватлаш ва соҳани давлат томонидан
молиявий тартибга солишнинг хорижий тажрибасини ўрганиб чиқиш қатор хулоса
ва таклифларга имкон бермоқда.
Мамлакатнинг умумжаҳон савдо ташкилотига кириши ва ички бозорнинг
арзон импорт озиқ-овқат билан тўлдириши шароитларида муайян давр мобайнида
импортни тартибга солишнинг рақобатга кенг шароитлар ярата оладиган
мослашувчан тизимини қўллаш мақсадга мувофиқдир. Ички ва жаҳон бозори
баҳолари унчалик фарқланмаса тартибга солиш зарурати йўқ. Бундай ҳолларда
истеъмолчилар мамлакат ўзининг товарларини харид қилишга кўпроқ мойил
бўладилар. Ички баҳолар импор баҳоларидан юқориров бўлиб, мамлакат ўз
товарларини сотиши қийинлашса, ҳимояловчи баҳолар ўрнатиш мақсадга
мувофиқдир.
Мазкур масалани тадқиқ этишдан келиб чиқадиган асосий хулосалардан
бири шуки, Ўзбекистоннинг Умумжаҳон савдо ташкилотига қўшилиши
шароитларида қишлоқ ҳўжалиги корхоналарига давлат ёрдамини ва уларни
қувватлашни кучайтириш зарур ва бунда ҳорижий тажрибадан ҳам фойдаланиш
лозим. Қатор олимлари ва экспретлар баъзи давлатлар Умумжаҳон савдо
ташкилоти қоидаларида рухсат этилган ўтиш даврида қишлоқ ҳўжилиги ишлаб
чиқарувчиларига
давлат
молиявий
ёрдами
бўйича
имкониятлардан
фойдаланмайдилар ва бу салбий оқибатларни келтириб чиқаради. Шунингдек,
жаҳон тажрибасини эътиборга олган ҳолда маҳсулот ишлаб чиқаришга давлат
буюртмаси қатъий бажарилишини амалга ошириш лозим. Миллий озиқ-овқат
захираларини
шакллантиришда
давлат
буюртмачилари
шартномавий
мажбуриятлари сўзсиз бажарилиши лозим.
Қишлоқ ҳўжалигида давлат тартибга солиши ва қувватлаши молиявий
механизми фаолиятининг назарий методологик асосларини ўрганиб чиқиш
биринчи сабаб бўйича қуйидаги хулосалари ва таклифларга имкон бермоқда:
1. Қишлоқ ҳўжалиги ишлаб чиқариши фақат унга хос бўлган хусусиятларга
эга ва уни ҳам халқ ҳўжалиги комплексининг бошқа барча тармоқларидан муҳим
равишда фарқлаб туради. Ҳўжалик юритишнинг бозор шароитларида барча бу
хусусиятлар энг яққол намоён бўлади. Тармоқнинг ўзига хос хусусияти шундан
иборатки, қишлоқ ҳўжалиги ишлабчиқариши биологик ва табиий жараёнлар билан
«Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг