Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш 1

маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш»
 
161 
Доимий мониторинг маҳсулот ишлаб чиқаришни бошқариш жараёнида бозорлар, 
товарла, 
технологиялар 
ривожланишидаги 
хавф 
хатарлар, 
таҳдидлар 
тенданцияларни ўз вақтида аниқлаш йўқотишларга йўл қўймаслик, тузатишлар 
киритишга имкон беради. Тадқиқот маркетингнинг энг муҳим ва меҳнат талаб 
функцияларидан биридир. У жуда зарур, чунки маҳсулотни самарли сотишга ёрдам 
беради. Бу эса бозор шароитларида корхона тадбиркорлик фаолиятининг фойда 
келтира олишини белгилаб беради. 
Комплеклилик (мажмуавийлик) принципи корхона ташқи рақобат бозор 
муҳити ва ички муҳитининг иқтисодий, ижтимоий ва экологик жиҳатларини 
ҳисобга олган ҳолда бошқарув қарорлари ишлаб чиқилиши зарурлигини 
ифодалайди. Бу принцип уч сабабга кўра маркетинг мақоми оширилишини тақозо 
этади.
Биринчидан, янги шароитлдарда корхона учун асосий масала бозорда фойда 
билан сотиладиган маҳсулотни ишлаб чиқаришидир. Ўз ихтисослашишига кўра 
ишлаб чиқарилаётган маҳсулотни сотишга интилиш эмас. 
Иккинчидан, сотиш маркетингининг фақат бир қисми бўлса, самарадорлик 
унинг реклама иши, бозорнинг тадқиқ этилиши ва маҳсулот ассортименти 
режалаштирилиши билан яқин боғланиш туфайли самарадорлик ортади.
Учинчидан, маҳсулотни сотиш бўйича ишларнинг характери ўзгаради. 
Маркетинг шароитида биринчи ўринга ишлаб чиқарувчиларнинг эҳтиёжлари ва 
талаблари эмас, балки уларнинг маҳсулотини сотиб олувчиларнинг эҳтиёжлари ва 
талаблари чиқади. Бу эса фаолияти услубини, технологияни, сотиш фаолиятини, 
маҳсулотни сотиш методларини уларни истеъмолчилар талабларига мувофиқ 
келадигантарзда ўзгапртиришни талаб этади. 
Вазиятли бошқариш принципи белгиланган муддатларда қарор қабул 
қилинишидагина эмас, балки янги муаммолар вужудга келиши, вазият ўзгариши 
давомида қарорлар қабул қилинишини назарда тутади. Демак, унинг характерли 
белгиси джуда тез қарор қабул қилинишидир. Харидорлар эҳтиёжлари таркибидаги 
ўзгаришларни ҳисобга олмасдан ҳозирги шароитларда бозорда муваффаққиятли 
ҳаракат қилиб бўлмайди. Шунинг учун барча ишлаб чиқарилаётган маҳсулотлар 
турлари, шунингдек жорий этиш босқичида турганларини улар бозорлар, талаб 
ўзгаришлари прогнозларига қанчалик мувофиқ эканлиги асосида танқидий баҳолаб 
борилади. Бундай таҳлил натижаларига монанд ҳолда ва келгуси йил учун қабул 
қилинаётган маркетинг стратегиясига боғлиқ равишда маҳсулот турли турли 
бўйича маҳсулот қайси турлари мавжуд ассортиментига қўшилади, қайсилари 
чиқариб юборилиши ҳақида қарор қабул қлинади. 
Ахбротнинг тўлиқлиги ва ҳаққонийлиги принципи. Маркетинг фаолиятини 
бошқаришнинг илмийлиги принципига риоя қилиниши кўп жиҳатдан бошқариш 
жараёнларининг ахборот таъминоти тўлалигига боғлиқ бўлади ва кенг, турли-
туман ва ҳаққоний ахборотни тақозо этади. Маркетинг соҳасидаги тадқиқотлар 

---

«Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг