Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш 1

маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш»
 
157 
Лекин ҳозирги пайтда ҳар қандай корхона ҳам бундай концепциядан 
фойдаланавермайди. Шунингдек, маркетинг концепциясини, истеъмолчилар ва 
алоҳида корхоналарга нисбатан эмас, балки бутун жамиятга нисбатан 
қўлланилиши 
асосли 
эканлигига 
ҳам 
шубҳам 
мавжуд. 
Маркетинг 
истеъмолчиларнинг индивидуал эҳтиёжларини қондириш билан жамиятнинг узоқ 
муддатли манфаатларига ҳам хизмат қила оладими деган савол ҳам бор. Корхона 
истеъмолчиларнинг эҳтиёжларини қондиришга интилиши жамият учун номатлуб 
оқибатларга олиб келиши мумкинлигидан ҳам кўз юмиб бўлмайди. Бундай 
хавфсирашлар асоссиз эмас. Чунончи маркетингнинг классик концепциясининг 
мақсади ва эҳтиёжларни ва талабни доимий авж олдириб туришдан иборат бўлиб, 
бу бир томондан, хардорларнинг эҳтиёжлари қондирилишига олиб келса, иккинчи 
томондан, фойданинг тинимсиз оширилишини таъминлайди. Оқибатда эса 
истеъмолчининг оқилона талаби бузилиши, ресурслар етишмаслиги, атроф муҳит 
ифлосланиши хавфлари туғилади. 
Ижтимоий аҳлоқий маркетинг концепциясини қўллашнинг мажбурий 
шартлари қуйидагилардир: 
- жамият манфаатлари мувофиқ ҳолда харидорларнинг эҳтиёжларини 
қондиришдан иборат бўлган корхонанинг асосий мақсади мавжудлиги;
- истеъмол талабини тўлароқ қондириш мақсадида ишлаб чиқаришнинг янги 
технологияларини мунтазам ахтариш ёки маҳсулот ишлаб чиқаришни 
модернизациялаш зарурлиги; 
- истеъмолчилар талабини тўлароқ қондириш мақсадида ишлаб чиқаришнинг 
янги технолгияларини мунтазам ахтариши ёки маҳсулот ишлаб чиқаришни 
модернизациялаш зарурлиги; 
- истеъмолчилар 
билан доимий боғланишлар мавжудиги, уларнинг 
эҳтиёжларини қондириш борасидаги ғамхўрлик кўрсатиш. 
Маълумки, бозор субъектларининг ижтимоий масъулити ҳам мавжуд, улар 
жамият фаровонлигини таъминлашда ўзларига яраша роль ўйнашлари лозим. Буни 
McDonald’s мисолида кўриш мумкин. У тез овқатланиш корхонаси. Бироқ, 
гамбургерлар таркибида катта миқдордаги ёғлар мавжуд, қовурилган картошка ва 
пишириқларда эса ёғлар ва крахмаллар бор. Фаст-фуд ресторанларида 
ишлатилаётган бир марталик идишлар ва ўрамлар чиқиндилар миқдорини 
кўпайтиради. Истеъмолчилар эҳтиёжларини қондирган ҳолда тез овқатланиш 
корхоналари 
уларнинг 
соғлиғига 
зарар 
етказиш 
ва 
атроф-муҳитини 
ифлослантириш манбасига айланиши мумкин. 
Шуларни тушунган ҳолда, McDonald’s ўз менюсига соғлиқ учун фойдалироқ 
овқатларни киритди ва атроф муҳитни ҳимоя қилиш учун кураш ишида фаолроқ 
иштирок этишн бошлади (масалан, сэндвичлар полистрол қути ўрнига оддий 
қоғозга ўралади ёки енгил картон қутиларга солинади, буларни қайта ишлаш 

---

«Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг