Metodologiyasi o z b e k I s t o n r e s p u b L ik a s 1


Qarang: Ilhomov Z. Tarix fani metodologiyasi. Tadqiqot uslublari va


bet78/269
Sana14.07.2022
Hajmi
#798689
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   269
Bog'liq
Tarix fani metodologiyasi

Qarang: Ilhomov Z. Tarix fani metodologiyasi. Tadqiqot uslublari va
erminlarining izohli lug'ati. - Т.: 2013.


nida yuzaga kelgan shubhani «tajriba va takroriy sinov b artaraf 
etishi m um kin» («Minerologiya»). boshqa asarida «kuzatuvchi 
dan e ’tiborli bo'lish talab etiladi, o‘z tadqiqotlarining natijalarini 
diqqat bilan qayta ko'rib chiqishi va ayni vaqtda o ‘zini qayta tek- 
shirishi* kerakligini ko‘rsatib o ‘tadi («Geodeziya»)1.
D aliliy m ateriallarni, m a’lum otlarni yig'ish, dalillarni tizim - 
lashtirish va ta hlil qilish jarayonida tarixchi ko‘pgina jarayon­
larning m azm unidagi o ‘xshashlikni, biroq ayni vaqtda jarayon­
larning zam on va m akon bo'yicha turliligi, bir-biridan farqlanishi 
om illari sababli turlilik kasb etishini va yana ayni vaqtda shak- 
lan um um iylikni ko'rishi m um kin. M azkur uslubning bilish 
jarayonidagi m ohiyati uning tarixiy jarayonlarning m ohiyati­
ni tush untirib berish uchun yo‘naltiradigan im koniyatlarida- 
dir. Jarayonning m ohiyatini anglash va tushunish uchun uning 
o ‘xshashlik va farqlanuvchi xususiyatlarini tushunish kerak. 
Bu uslubning m antiqiy asosini analogiya tashkil etib, tadqiqot 
obyektidagi biror-bir o'xshashlik asosida jarayonning boshqa ji- 
hatlari haqida ham xulosalar chiqarilishi m um kin.
Tarixiy taqqoslash uslubi tarixiy jarayon tafsilotlari aniq va 
ravshan bo‘lm aganda uning m ohiyatini ochishga, shuningdek, 
um um iylikni, qonuniylikni, takrorlanuvchanlikni aniqlash ham ­
da um um lashtirishga va tarixiy parallellikni yuzaga chiqarish 
uchun imkon beradi. Bunda albatta bir qator talablarga rioya et- 
ishga to ‘g‘ri keladi. Jum ladan, avvalo taqqoslash tarixiy jarayon­
ning shaklan o ‘xshash jih atlarin i em as, balki m ohiyatini aks et- 
tiruvchi aniq va konkret dalillar (faktlar) bilan amalga oshirilishi 
lozim , ikkinchidan, hodisalar va jarayonlarning tipologiyasi va 
davrini yaxshi bilish va tushunish lozim. Taraqqiyotning bir bos- 
qichida yoki turli bosqichlarida bo‘lgan bir xil va turli xil hodisa- 
larni taqqoslash m um kin. Bir holatda mohiyat o'xshashlik asosi­
da ochiladigan bo'lsa, boshqa holatda turlilik asosida aniqlanishi
1

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   74   75   76   77   78   79   80   81   ...   269




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish