Metodologiyasi o z b e k I s t o n r e s p u b L ik a s 1


Tarix falsafasining nazariy asoslari. 200-b


bet43/269
Sana14.07.2022
Hajmi
#798689
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   269
Bog'liq
Tarix fani metodologiyasi

Tarix falsafasining nazariy asoslari. 200-b.
56


o‘tadi. Abulg'oziyning tarixga bo'lgan m unosabatidan kelib chi- 
qib anglash m um kinki, tarix bu m am lakatning siyosiy mavjudli- 
gi, uning turli vaqtlarda turli taraqqiyot darajasiga yetganligi yoki 
inqirozga uchraganligi, uning siyosiy va iqtisodiy hayoti va ayni 
vaqtda xalqlar va ularning kelib chiqishi, m illat sifatida shakl- 
lanib borishi va qadriyatlarini yoritib berishi lozim bo'lgan fan 
ekanligini anglash m um kin.
O 'rta Osiyo tarix ch ilarin in g ta rix n i yoritishdagi, tavsiflash va 
talqin qilishdagi obyektivlik va xolislik a n ’analari keyingi asrlar- 
da ham davom ettirildi. X IX asr ikkinchi yarm i — XX asr bosh- 
larida yashab ijod qilgan M uham m ad Y usuf Bayoniy «Shajarai 
Xorazmshoxiy* asarini yozishda tarix va uni tavsiflashga alo h i­
da e’tibor qaratadi va tarix n i haqqoniy, obyektiv ravishda yo- 
zish shartligini uqtiradi: «Tarix kitobi yozishning bir sharti bor. 
Tarixiy voqealarni yozuvchi tarafdorlik etm asdan, bo'lgan vo- 
qealarni rostlik bilan bayon etishi kerak. Agar rostlik bilan ba- 
yon etm asa, uning so'zlari hech bir odam ga m a’qul bo'lm aydi»1.
XIX asr ikkinchi yarmi - XX asr boshlarida yashab ijod qil­
gan farg'onalik tarixchi Is’hoqxon Junaydulloxo'ja o'g'li Ibrat 
To'raqo'rg'oniy insonlarni o'z o 'tm ish i va ajdodlari, yashab tu r­
gan vatani va uning o'tm ishini bilishi zarurligini alohida ta ’kidlab 
o'tadi va tarixni o'rganishga d a’vat etadi: «....inson ancha-m un- 
cha baqadri ilmi bashariyat tavorixdan bilmak labudda o'lm oqi 
ma’lumdir. Loaqal kishi o'z m uvattin yerini bilm ak zaruriyotdan- 
dur. Bilmasa, tafosir va ahodislarda va tavorixlarda mubayyindur- 
ki, ko'rmak va bilmak ilm dandur*2.
Ibrat tarix fani sifatida garchi o'zining «Tarixi Farg'ona» asari- 
da ko'pgina tarixiy jarayonlarni va ularning tavsifini, shaxslar 
faoliyati va ularning tarixiy jarayonlardagi ishtiroki va boshqa shu 
kabi bir qator holatlarni bayon etib bergan bo'lsada, inson jam iyat 
taraqqiyoti va uning tarixidan xabardor bo'lishi, hech bo'lm agan-

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   39   40   41   42   43   44   45   46   ...   269




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish