Metodologiyasi o z b e k I s t o n r e s p u b L ik a s 1


Баринова Е .П ., И поллитов Г.М ., Бобкова Е.Ю. О сновы теории и


bet8/269
Sana14.07.2022
Hajmi
#798689
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   269
Bog'liq
Tarix fani metodologiyasi

Баринова Е .П ., И поллитов Г.М ., Бобкова Е.Ю. О сновы теории и
методологии исторической науки: У ч ебное п особи е в схем ах. — М ., 2010.
13


h am d a tarkib iy q ism larga ajratilish in in g taqqoslash tah lili ja - 
rayonida b irin c h i o ‘ring a q o ‘ydi. O lim m avhum tasav v urlardan
tarkibiy qism larga ajratilgan aniq va tu sh u n a rli tasavvurlarga 
o ‘tish n i m u k am m a l h ay o tn in g yashash sa n ’ati ko‘rin ish id a tas- 
virlaydi. S u q ro tn in g q a ra sh larid a m antiqiy ja ra y o n la r axloqiy 
m aqsadlarga b o 'y su n d irilg a n , m aqsadga esa fik rn in g tash kiliy 
faoliyatining vositasi sifatida qaralgan.
A flo tu n tu sh u n c h a la r dialektikasi va kategoriy alarning m az- 
m u n in i h a r b ir b u y u m d an (n arsad an ) qidirishga qaratdi.
A rastu ta m o y illa r ta h lili, xulosalash va isbotlash qo id alarin i, 
te rm in la r (atam alar, iboralar)ni an iq lash tirish m asa lala rin i, ha- 
qiqatga e rish ish d a induksiya va ded u ksiy anin g m ohiyatini fikr- 
lashga, m u lo haza va m u sh o h ad a qilishga yo‘naltirdi. M etodologi- 
ya uchun m u h im hiso b lang an kategoriyalar haqidagi b ilim la r va 
ta ’lim n in g bilish sh a k lla rin in g sh ak llan tirilish i m asalalari ham
aynan A rastu ga tegishlidir. A rastu sh ak llan tirilg an m antiqiy 
tiz im n i «organon» - haqiqiy b ilish n in g asosiy q u roli, vositasi si­
fatida ko‘rib chiqdi.
T arix falsafasi tu sh u n ch asi tarix fani m etodologiyasining 
tarkibiy qism i sifatida tu sh u n ilad i. Yangi davrda «tarix falsafa­
si» atam asi ham paydo b o 'lg an. M azk ur ibora ilk bor 1765-yil- 
d a tarix chi tarix iy voqealarni shun ch ak i tavsiflabgina q o lm asd an , 
balki tarix iy jara y o n n i falsafiy jih a td a n anglab yetishga harakat 
qilishi lozim , deb hisoblagan fransuz m a’rifatchisi Volter (1694— 
1778) to m o n id a n qoM lanilgan1.
Biroq V olter yashagan davrgacha ham tarix falsafasi va bu 
tu sh u n c h a atro fid a b ir q ato r fik rlar bild irilg an k i, ularn i an tik 
d avr tarix ch ila ri va faylasuflarin ing qarash larid a ko'rish m u m k in . 
G e ro d o t, G ekatey, P laton , F uk idid , A ristotel, P lutarx kabi ta- 
rix c h ila rn in g va faylasu flarnin g asarlari va u la rn in g m az m u n id a n
ko'rish m u m k in k i, u lard a o ‘zlarigacha yashab o ‘tgan insonlar
xalqlar, m ad a n iy atlar k abilar h aqida va ayni vaqtda o ‘zlari ya-

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   269




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish