Metallurgiyada stexiometrik hisoblash

184 Cu FeS₂ – 56 Fe
100 “-----“ CuFeS2 – x “-----“ Fe

x =

184 Cu FeS₂ – 64 S


100 “-----“ CuFeS₂ – x “-----“ S

x =

2-Misol. 500 kg temir sulfidi FeS olish uchun qanch temir va oltingugurt kerak bo’ladi?

Yechish. FeSning hosil bo’lish reaksiyasidan
Fe + S = FeS
56 32 88
Korib turibmizki, 88 kg FeS uchun 56 kg Fe va S kerak bo’ladi. U holda 500 kg olish uchun kerak boladi:
temir kg
oltingugurt kg
3-Misol. Tadqiqotlar boyicha mis rudasida 0,40 % mis xalkopirit CuFeS₂ korinishida boladi. Uning rudadagi tarkibini aniqlang.
Yechish. Xalkopirit formulasi boyicha CuFeS₂ 64 mas.ogir. mis unda 184 mas.og’ir. mineral hosil qiladi, u holda, 0,40 % Cu quyidagini
tashkil qiladi.

4-Misol. Kristallik rux sulfati ZnSO₄·7H₂O quritilganda 115^oCda 6 mol va 225^oC da suvga ajraladi. Sulfatlardagi Zn ning tarkibini quritishgacha va undan keyin shu temperaturalarda aniqlash.

Yechish. Kristallik sulfatning quritish davridagi ajralishini tenglama orqali tasavur qilish mumkin.
115^oC da ZnSO₄·7H₂O = ZnSO₄·H₂O + 6H₂O
288 780 6·18

225^oC da ZnSO₄·7H₂O = ZnSO₄ + 7H₂O

288 162 7·18
Ruxning 65 atom ogirligida ruxning miqdori quyidagini tashkil etadi:
ZnSO₄·7H₂O da:
ZnSO₄·H₂O da:
ZnSO₄ da:
Quritish davrida og’irlikning yuqolishi 115^oC gacha

225^oC gacha

5-misol. Tadqiqotlar bo’yicha tabiiy ohaktoshda 46 % CaO mavjud. aniqlansin: a) shu ohaktoshning chastotali darajasi; b) qizdirish natijasida CO₂ gazi va CaO ning chiqishi; v) ohaktoshning chastotalar darajasi, qizdirish natijasida olingan.

Yechish: a) CaCO₃ ning molekulyar ogirligi 100 ga teng, CaO-56. U holda toza ohaktoshning tarkibida 56 % CaO bo’lishi kerak. Ohaktoshda 46 % CaO bolishi natijasida quyidagidan iborat boladi:
CaCO₃
Bu raqamlar ohaktoshning chastotalar darajasini harakterlaydi.
b) (СaCO₃ ni) qizdirayotganimizda СaCO₃ quyidagi tenglama bo’yicha bo’linadi:
СaCO₃ = СaO + CO₂
100 56 44
Bundan ko’rinib turibdiki, 56 mas.og’. СaOda 44 mas.og’. CO₂ hosil bo’ladi. U holda, qizdirish natijasida har 100 kg ohaktoshda bo’ladi:
CO₂