Metallurgiya

Olovli rafinirlash. 
Olovli rafinirlashda homaki mis tarkibidagi zararli 
qo‘shimchalar (temir, nikel, qo‘rg‘oshin, rux, surma va b.) misdan onsonroq 
oksidlanishlari uchun, homaki mis tarkibidan oksid birikma ko‘rinishida 
yo‘qotilishlari mumkin. Olovli rafinirlash jarayoni ikki bosqichdan iborat: 
oksidlovchi bosqich va tiklovchi bosqich. 

---

46 
Oksidlash bosqichida, suyuq metall tarkibidagi zararli qo‘shimchalar, 
po‘lat trubkalar orqali puflanadigan havo yordamida oksidlanadi. Ayrim 
metallarning oksidlari (SbO
2
, PbO, ZnO) onson uchuvchan birikma bo‘lganliklari 
uchun, pechdan chiqayotgan gazlar bilan yo‘qotiladi. Zararli qo‘shimchalarni 
qolgan qismi oksidlarni (FeO, Al
2
O
3
, SiO
2
) hosil qiladi va shlak fazasiga o‘tadi. 
Homaki mis tarkibidagi oltin va kumush oksidlanmasdan suyuqlangan mis 
tarkibida qoladi. 
Okisdlash bosqichida mis ham quydagi reaksiya bo‘yicha oksidlanadi: 
4Cu + O
2
= 2Cu
2
O
Oksidlash bosqichida hosil bo‘lgan mis oksidini Cu
2
O tiklash va 
suyuqlanma tarkibidagi erigan gazlarni yo‘qotish maqsadida, shlak quyib 
tashlangandan so‘ng, olovli rafinirlashning ikkinchi bosqichi – tiklash bosqichi – 
olib boriladi. Suyuq misni tiklash uchun, tiklovchi moddalar sifatida tabiiy gaz, 
neftni qayta ishlashda hosil bo‘lgan mahsulotlar keng qo‘llaniladi. Gazsimon 
tiklovchi moddalar suyuq mis xajmiga puflanadi, va buning natijasida mis oksidi 
quyidagi reaksiyalar orqali metallik holatgacha tiklanadi: 
4Cu
2
O + CH
4
= 8Cu + CO
2
+ 2H
2
O
Cu
2
O + H
2
= 2Cu + H
2
OCu
2
O + CO = 2Cu + CO
2
Tayyor mis qoliblaga quyiladi va anod mis deb nomlanadi. Anod mis 
tarkibidan misning miqdori 99,5-99,7 %. Anod misda to‘liq oltin va kumush 
to‘planadi. Anod mis eletroltik rafinirlash jarayoniga yuboriladi.