Metallurgiya asoslari

2-misol. Eritmaning bug’ bosimi 266,5 Pa pasaytirish uchun 303 K da 0,090 kg suvda qancha glitserin eriydi? (shu haroratda toza suvning bug’ bosimi 4242,30 Pa ga tebg).
Berilgan: m₁ = 0,090 kg; M₁ = 0,018 g;
Noma’lum: m₂ = ?
Yechish. (5.11) dan gletserenning massasi hisoblanadi:

3-misol. 6,18*10^-3 kg aniline 0,74 kg efir [(C₂H₅) ₂O] da 303 K da eritilgan. Eritmaning bug’ bosimi 85800 Pa gat eng bo’lgan. Shu haroratda toza suvning bug’ bosimi 86380 Pa gat eng bo’lsa, anilinning molecular massasi qancha bo’lishi mumkin?
Berilgan: m2 = 6,18*10^-3 kg ; m₁ = 0,74 kg; M₁ = 0,074 kg;
_{P0 = 86380 Pa. R = 85800 Pa;
R = 86380 – 85800 = 580 Pa.
Noma’lum: m2 = ?
Yechish: (5.11) dan anilinning molecular massasi hisoblanadi:
M2 = 0,0914 kg yoki 91,4 g.
MUSTAQIL ISHLASH UCHUN MISOL
VA MASALALAR}

1. 
   200C da toza atseton bug’ining bosimi 23940 Pa gat eng. Shu haroratda 200 g atsetonda 5 g kamfora bo’lgan eritma bug’ining bosimi 23710 Pa ga teng. Atsetonda erigan kamforaning molekular massasini aniqlang.
   

Javobi: 151,0.

2. 
   6,4*1O^-3 kg naftalin (C₁₀H₈) 0,09 kg benzol (C₆H₆) da eritilgan. Eritmaning 393 K dagi bug’ bosimi qanday? Shu haroratda toza benzolning bug’ bosimi 9953,82 Pa ga teng,
   

Javobi: 4177,37 Pa.

3. 
   0,15 kg eritmada 34,2*10^-3 kg shakar (C₁₂H₂₂O₂₂ ) eritilgan. 303 K da toza suvning bug' bosimi 4242,3 Pa. Shu haroratda eritmaning bug' bosimi qanday bo‘ladi?
   

Javobi: 19142,913 Pa.

4. 
   293 K da toza efir [(C₂H₂)₂O]ning bug‘ bosimi 58920 Pa, shu haroratda 0,1 kg efirda 12,2-10*^ kg benzoy kislota (C₆H₅COOH ) eritil­gan eritmaning bug’ bosimi esa 54790 Pta ga teng. Eritmadagi kislotaning molekular massasi topilsin.
   

Javobi: 0,11*10^-3 kg.

5. 
   25⁰C haroratda massa ulushi 0.1 (20%) bo’lgan glyukoza C₆H₁₂O₆ eritmasi bug’ining bosimini hisoblang. Shu haroratda suvning bug‘ bosimi 167.73 Pa ga teng.
   

Javobi: 3091 Pa.

6. 
   20°C haroratda 6,4 g naftalin C₁₀H₈ 90 g benzol C₆H₆ da eritil­gan: Eritma bug'ining bosimini hisoblang. Shu haroratda benzolning bug’ bosimi 9953,82 Pa ga teng.
   

Javobi: 9541 Pa.

7. 
   Eritmaning bug’ bosimini 399, 7 Pa ga kamaytirish uchun 300 K da 4,5*10^-3 kg glitserin (C₃H₈O₃) qancha suvda eritiladi? Shu haroratda toza suvning bug’ bosimi. 3565 Pa ga teng deb qabul qilirisin.
   

Javobi: 7155 Pa.

8. 
   150 g suvli eritmada 34,2 g shakar C₁₂H₂₂O₁₁ mavjud. 30°C haro­ratda bu eritmaning bug' bosimini hisoblang. Shu haroratda suvning bug’ bosimi 4242,30 Pa ga teng.
   

Javobi: 4178 Pa.

9. 
   200 g naftalin C₁₀H₈ ning benzol C₆H₆ dagi eritmasida 60 g naf­talin bor. Shu eritmaning 40°C dagi bug’ bosimini hisoblang. Shu haro­ratda benzolning bug’ bosimi 24144,6 Pa ga teng.
   

Javobi: 19140 Pa.
10. 0,1 kg suvda 1,3*10^-3 kg noelektrolit eritilgan, eritmaning 301 K dagi bug^’ bosimi 3642 Pa ga teng. Shu haroratda toza suvning bug’ bosimi 3780 Pa bo'lsa, eritmadagi noelektrlitning molekular massasi qancha?
Javobi: 4.33-*0⁶ Pa.