Metallurgiya asoslari

MASALALAR YECHIMLARIDAN NAMUNALAR
1-misol. Saxaroza C₁₂H₂₂O₁₁ ning suvdagi (293 K da) eritmasida 100 g suvga 6,84 g saxaroza to'g'ri keladi. Saxaroza ning molekula massasi 342 g/mol ga teng. Eritmaning osmotik bosimi topilsin.
Yechish. a) 100 g suv da 6,84 g saxaroza erigan bo’lsa, 1m³ suvda qancha saxaroza erishi topiladi:
100 g : 6,84 g = 1000000 g : x

b) saxaroza eritmasining konsentratsiyasi:

d) osmotik bosimni topish uchun = CRT formuladan foydalaniladi:
=CRT = 200 mol/m³ • 8,314 J/(molK) 293K =

487200Pa = 487,2 kPa = 0,49 MPa.
= CRT = 0,2 – 314*293 = 487,2 kPa.
2-misol. 100 ml. da 6,33 g qonning buyovchi moddasi—gematin bo'lgan eritmaning 20°C dagi osmotik bosimi 243,4 kPa ga teng. Agar gematinning elementar tarkibi (%, massa bo'yicha): S - 64,6; N = 5,2; N — 8,8; O — 12,6 va Fe — 8.8 ekanligi ma’lum bo'lsa, uning molekular formulasini: aniqlang.
Yechish. = CRT tenglamadan eritmaning molarligi topiladi.
243,3 = C_m * 8,31 293; C_m = 243,4/(8,31 * 293) = 0,1 mol/1.
Endi gematinning molekular massed hisobianadi Masala shartidan ma’iumki, 11 eritmada 63,3 g gematiM mavjud; bu 0,1 molni tashkil eladi Shunday qilib, gematinning mol massasi 63,3 g: 0,1 = 633 g/mol bo'ladi, molekular massasi esa — 633 ga teng.
Gematinning uddiy formulasi topiladi. Gematin molekulasidagi C, 14, N. O va Fe aiomlar sonini x, u, z, m va n bilan belgilanib quyidagicha hisobilanadi.

= 5,3: 5,2 : 0,629: 0,788 : 0,157 =

34,3 : 33,1 : 4,0 : 5 : 1 = 34 : 33 : 4 : 5 : 1
Demak. gematinning oddiy formulasi C^HxjN^sFe bo'lib, unga 633 molckul-ir raassa to‘g‘ri keladi. Bu yuqorida topilgan qiymatga mos fceiadi. Shunday qilib, gematinning haqiqiy formulasiga o‘xshash boMadi. ya’ra C₃₄H₃₃N₄O₅Fe.
3-misol, 293 K da 2*10 m³ suvda 0,368*10^-3 kg mochevina eritilgan: eritma 74630 Pa osmotik bosimga ega bo‘lsa, eritmadagi mochevinaning rnolekular massasi qanday?