Metall va qotishmalarga termik va kimyoviy-termik ishlov berish

Metallar kristallanishida donalarning hosil bо‘lish sxemasi
Donlarning yirik va maydaligiga ta’sir etuvchi faktorlar. 
Ma’lumki metall xali suyuqligida uning atomlari uzluksiz, betartib xarakatda 
bо‘ladi. Temperaturasi pasaygan sari bu metall atomlarining tartibsiz xarakati susayib, ma’lum bir temperaturadan boshlab suyuq metallning ayrim uchastkalarida kelgusida kristallanish markazlari bо‘luvchi atomlar gruppasi modda tarkibidagi farq xisobiga vujudga keladi. Vujudga kelgan ana shu tug‘ma kristallanish markazlarining ba’zilari tartibsiz xarakatdagi boshqa atomlar bilan bombardimon qilinsa, ba’zilari bu sharoitda turg‘un bо‘ladi. Bu tug‘ma markazlar atrofida metallarning kristallanishi boshlanadi. Shuni aytish kerakki, erimagan turli oksidlar va metallmas zarralar xam kristallanishi rolini о‘ynaydi. Kristallning dastlabki davrida vujudga kelayotgan kristallar ma’lum geometrik shaklda bо‘lib erkin о‘sib boradi. Ular bir-biridan о‘lchamlari va yunalishi bilan farq qiladi. о‘sayotgan bu kristallar bir-biri bilan tuqnashganda uning tо‘g‘ri geometrik shakli buziladi. U yо‘nalishi bо‘yicha kristallning erkin о‘sishi tо‘xtab boshqa tomondan kristall bilan tо‘qnashguncha davom etadi. Kristallanish tо‘la tugagandan sо‘ng turli shakldagi va о‘lchamlari turlicha yunalgan donlar xosil bо‘ladi. Bu donlar о‘lchamlari krisstallarning о‘sish tezligi (kt) va kristallanish markazlari (ms) soniga bog‘lik. 
Quyidagi rasmda kristallarning usish tezligi va markazlar soni о‘ta sovish darajasi 
( n ) ga bog‘liqligini kо‘rsatiladi. Metallarning kristallanish qonuniyatlarini о‘rganish, ularning xossalarini 
yaxshilash yullarini kо‘rsatadi. Masalan, metal donasini maydalab xossalarini yaxshilash 
maksadida suyuq metallga ma’lum mikdrrda ligerlovchi elementlar nikel, xrom, mis elementlari qо‘shilib, ligerlangan qotishmalar olinsa, ba’zi 0,7% gacha seriy yok 
magniy (modifikator) qо‘shilib modifikatsiyalashgan sifatli qotishmalar olinadi. 
Rezina materiallar. Rezina turlari, tarkibi xossasi va ishlatilishi. Shisha materiallari.Shishaningtuzilishi, tarkibi, xossalari.

Маълумки хозирги замон техникасини резинасиз тассавур этиб бўлмайди, яьни автомобиль, самолёт, велосипед шиналари, ўтказгичларнинг изоляциялари ва шунга ўхшаган халқ хўжалиги машина механизмларида резина жуда кенг ишлатилади.

Резинали материаллар асосан каучукни турли тўлдирувчилар,
пластификаторлар, вулканизация агентлар, тезлаштирувчилар ва
бошқаларни қўшиб қайта ишлаш орқали хосил қилинади. Резина
жуда кўп хусусиятларга эга бўлган конструкцион
материалдир. Булардан энг мухими унинг юқори эластикланувчанлигидир, яьни унда катта деформациядан 100% қайтиш хусусияти мавжуд.