6.7.2. LMDS/MVDS тизимлари
Локал кўп нуқтали тақсимланувчи тизим – Local Multipoint
Distribution Service (LMDS) концепциясининг пайдо бўлиши кенг
полосали кириш тизимлари соҳасида кейинги қадам бўлди.
Унинг дастлабки тажрибалари 1992 йилда Нью -Йорк шаҳрида
ўтган. Биринчи ҳақиқий LMDS тизими Нью- Йоркнинг Брайтон
Бич районида, кабелли телевидение тармоғи билан қамраб
олинмаган худудда, Cellular Vision компаниясининг уяли
телевизион тармоғида ишга туширилган.
LMDS
даставвал 27,5-29,5 ГГц ли диапазонда ишлаш учун
мўлжалланган эди, бироқ холат региондаги частоталар
тақсимотига боғлиқ бўлганлиги туфайли бошқа частоталар
олинган. Европада худди юқоридаги тизимга ўхшаш
MVDS
(Multipoint Video
Distribution Systems) - тизим пайдо бўлган ва у
40,5-42,5 ГГц диапазонда (Европада аналог телевидение
эшиттиришлари учун мўлжалланган диапазонда) ишлашга
мўлжалланган.
Ҳар бир ретрансляторнинг қамров радиуси катта
бўлмаслиги ва улардаги гуруҳларда кам қувватли узатгичлардан
(узатгич қуввати ўн ваттдан ошмаган ва ҳар бир каналга 100-
300мВт
тўғри
келган)
фойдаланилганлиги
туфайли
телеэшиттришлар радиуси бор йўғи 3-8 км ни ташкил этгани
учун LMDS/MVDS тизимлари сотали телевидение деб
номланганлар. Ундан ташқари миллиметрли диапазонда радио
тўлқинларнинг сўниш қиймати етарлича юқори, бироқ бошқа
тарафдан бу диапазонда тўлқинлар қайтиши нисбатан кам
йўқотишлар билан намоён бўлади. Натижада мураккаб шаҳар
қурилишлари шароитида аксланган сигналлар билан ишлашдан
самарали фойдаланиш мумкин.
LMDS/MVDS тизимларининг частота тақсимланишлари
сунъий йўлдош телеэшиттириш тизимлари каби (19,5-39МГц
301
диапазонда) ва QPSK, QAM -модуляция усулларидан
фойдаланиладилар. Уларнинг ишчи диапазони эгалланмаган
частота ресурсининг мавжудлиги билан аниқланади ва мисол
учун: 10, 24, 31, 38 ГГц бўлишлари мумкин. Бундай тизимлар 2
ГГцли частота полосаси кенглигида 96 дан 128 гача бўлган
аналог телевизион каналларни ёки 1000 яқин рақамли каналларни
узатиш имконини беради.
LMDS/MVDS
тақмоқларининг
уяли
структурасида
сигналларни турли поляризация билан узатиш, йўналтирилган
антенналарни қўллаш, бир хил каналлардан хилма хил соталарда
фойдаланиш каби ишлар тизимнинг частоталарини тақсимлаш
режалари учун кенг имкониятлар очади.
6.29 -расмда MVDS тизимининг узатувчи ва қабул қилувчи
қисмининг тузилмавий схемаси келтирилган. Рақамли пакетлар
шакллангандан сўнг, каналлар модуляцияланадилар ва кенг
полосали узатгичларга киритиш учун бирлаштириладилар. Бунда
алоҳида индивидуал узатгичлардан ҳам фойдаланиш мумкин.
Узатгичда сигнал спектри 40 ГГц диапазонга кўтарилади (бир ёки
икки босқич орқали), кучайтирилади ва антеннага узатилади.
Базавий станциялар узатилаётган сигналнинг қувватини ошириш,
шунингдек частотани қайта ишлатиш ва поляризацияни
алмаштириш ҳисобига абонентлар миқдорини ошириш имконини
берадиган, секторли антенналар тўплами билан жиҳозланишлари
мумкин.
Рақамли телевидение узатишларини ташкил этишда MVDS
мультимедиа тармоғи бош станция базасида қурилади. Ахборот
оқимларини
шакллантиришда
хилма-хил
манбаалардан
фойдаланиш мумкин: - Интернет, эфир, кабель ва сунъий йўлдош
телевизион каналлари ва турли худудлар ўз ички ахборот
манабаалари. Аналог сигналлар рақамли кўринишга MPEG-2
кодерларида
ўзгартириладилар.
Сервисли
ахборотларнинг
шаклланиши, иккита стандартлар DVB-C ва DVB-S ларнинг
бирига асосан каналли кодлаш ва модуляциясига мувофиқ амалга
оширилади.
302
6.29- расм. MVDS узатувчи ва қабул қилувчи қисмларининг
тузилмавий схемаси
MVDS узатгичларда қўлланиладиган қаттиқ жисмли
кучайтиргичларнинг қувватилари сезиларли даражада кичик
бўлади. Канал узатгичлари учун қувват ўнлик мВт ларда ва юзлаб
каналларни узатишга мўлжалланган, гуруҳлар учун эса, бирлик
Вт ларда ўлчанадилар.
Уяли узатгичларга сигнални тақсимлаш оптик тола орқали,
кам қувватли реле линиялар бўйлаб ёки MVDS тизимининг ўзи
ёрдамида амалга оширилиши мумкин.
Кўпинча
абонентнинг
биноси
деворига
антенна
жойлаштирилади, кам шовқин берадиган конвертор ва стандарт
ресиверлар ҳам ўрнатиладилар. Қабул учун турли конструкцияли
антенналар:-карнайли, микрополоскали ва параболик антенналар
қўлланишлари мумкин.
Миллиметрли диапазонда сигналларни эфир орқали қабул
қабул қилишдаги катта муаммоларни юзага келтирадиган
интерференцион шовқинлар ва импульс халақитлар унчалик
сезиларли бўлмайдилар. Бу диапазонда бўлиши мумкин бўлган
халақитларнинг асосий манбааси сифатида узатгичларнинг
ўзларининг аксланган сигналлари бўлиши мумкин.Шу сабаб
жуда тор диаграммага эга, бурчак кенглиги бир неча секунд,
қабул қилиш антенналаридан фойдаланилади. Миллиметрли
диапазон учун бундай тор бурчакли, йўлланган диаграммани
ҳосил қилишда ўлчами катта бўлмаган антенналар ишлатилади.
303
Частотанинг
миллиметр
диаразонидан
дециметр
диапазонига ўтказиш бир ёки икки босқичда амалга оширилади.
Бу холатда конвертор гетеродинининг абсолют частота
ностабиллиги
ва
натижада
узатилаётган
сигналнинг
частотасининг ўзгариши ҳисобига муаммолар туғилиши мумкин.
Ностабилликнинг ечими бўлиб, умумий оқимга узатиш томонида
киритиладиган, гетеродин частотасини таянч-сигнал билан
стабиллаштириш (боғлаш) бўла олади. Бу принцип DVB-C
стандарти билан мослашадиган тизимларда қўлланилади, масалан
Technosystem тизимларида.
Do'stlaringiz bilan baham: |