Менга берилган материални ўзбек тилига таржимон қилганимда рус сўзларининг айримларини қуйидаги таржима қилиб ишлатганман

5.4. Raqamli televideniyeda signallarni uzatishda qo‘llaniladigan modulyatsiya usullari

Raqamli televizion signallarni modulyatsiyalashning asosiy xususiyatlaridan biri modulyatsiyalanayotgan tashuvchi ko‘rsatgichlarda bir necha diskret qiymatlar paydo bo‘lishi mumkin. Bunday modulyatsiyalash manipulyatsiya deyiladi. Tashuvchining tebranishlarining ko‘rsatgichlari diskret va vaqt bo‘yicha o‘zgaradi. Malum vaqt intervalida ushbu ko‘rsatgichlar o‘zgarmas bo‘lsa, bu intervalli simvol yoki kanal simvolining intervali deyiladi.

Har bir simvol intervalida bitta yoki bir necha kanal simvolini paydo qiluvchi bitlar uzatiladi.
Bunda analog televideniyeda tashuvchining modulyatsiyasi televizion signal dasturlarini radiokanallar orqali tarqatishga xizmat qilsa, raqamli televideniyeda yana qo'shimcha transport oqimidagi raqamli simvollar uzatish tezligini mavjud bo‘lan televizion radiokanallarning o‘tkazish qobiliyati bilan moslashtirish talab etiladi. lozim. Shunday qilib, bir tomondan aloqa polosasiningli chastota kanalidan samarali foydalanish talabi bo‘lsa boshqa tomondan xalaqitbardoshlikni yetarli darajada aniq taminlashdir. Shu sabab raqamli televideniyeda ancha murrakkab, ko‘p sathli modulyatsiyalar qo‘llaniladi.
Chastota polosasining foydalanish samaradorligini oshirish uchun kanal simvollarida, imkon boricha, uzatilayotgan axborotning ko‘proq bitlari bo‘lishi lozim. Buning uchun istalgan vaqtda aloqa kanalida 2 ta (0 yoki 1) emas, imkoni boricha ko‘proq mumkin bo‘lgan qiymatlar bo‘lishi kerak. Agar bir kanal simvollarida 16 sathli kodlash qo‘llanilsa, birdaniga 4 bit ma’lumot simvolini uzatish mumkin va bu esa ma’lumotlar uzatish tezligini 4 marta oshiradi. Bunda maxsus manipulyatsiya turi qo‘llanishi natijasida ikki sathli raqamli signal ko‘p sathliga yoki kvazi uzluksizga aylanadi. Masalan: amplituda manipulyatsiyasida amplituda qiymatlariga mos tashuvchilar soni orqali erishiladi. Chastota manipulyatsiyasida tashuvchi chastotalari mos bo‘lishi va faza manipulyatsiyasida signal fazalari bo‘lishi orqali amalga oshiriladi.
Demak, amplituda manipulyatsiyasi qo‘llanilganda,bunga erishish uchun, shunga yarasha tashuvchining amplituda qiymatlari soni, chastota manipulyatsiyasida yetarli bo‘lgan chastotalar soni (qiymati) va faza manipulyatsiyasida esa signalning fazasi qiymatlari bo‘lishi ta’minlanadi. Bunday holat esa tizimning xalaqitbardoshligini yomonlashishiga olib keladi, chunki qabul qilgich 2ta signal qiymatini emas, balki ko‘proq signal qiymatlarini qabul qilishga majbur bo‘ladi.
Qabul qilingan signallar sathlarini ishonarli farqlash uchun aloqa kanalida signal/ shovqin nisbati sathini ko‘tarish kerak, ya’ni televizion signallarni uzatgich qurilmasi quvvatini ko‘tarish lozim. Bu aloqani tashkil etishning asosiy nazariy xususiyatlaridan biri, ya’ni belgilangan, o‘zgarmas chastotalar kengligida kanalning o‘tkazuvchanligini oshirish uchun signal / shovqin nisbatini ko‘tarish kerakligidir.
Quyida ko‘p tarqalgan raqamli signalni modulyatsiyalashning usullarini ko‘rib chiqamiz: