|
Marketing muhiti tushunchasi va mohiyati.
Korxona marketing xizmati.
3 . Muhitning doimiy o’zgarishlari.
Korxona mikro-muhiti: ta’minotchilar, vositachilar, raqobatchilar, mijozlar va aloqalar o’rnatiluvchi auditoriyalar.
Korxona makro-muhiti: siyosiy muhit-mulkchilik, tadbirkorlik, iste’molchilar xuquqlarini muxofaza qilish va reklama munosabatlarini tartibga soluvchi qonunchilik va qonunlari.
Iqtisodiy muhit - korxonalar daromadlari darajasi va aholining xarid qobiliyati.
O‘quv
|
Marketing muhiti to‘g‘risida asosiy tushunchalarni
|
mashg‘ulotinin
|
berish, uning ichki va tashqi muhitini tushuntirish,
|
g maqsadi
|
iqtisodiyotni modernizatsiya qilish sharotida uning ahamiyatini talabalar ongiga singdirish.
|
|
|
O‘quv
faoliyatining
natijasi
|
Talabada o‘tilgan mavzu bo‘yicha nazariy bilimlar va uning amaliyotdagi tadbig‘i bo‘yicha ko‘nikma xosil qilinadi.
Talabaning fanga tegishli tushuncha va dunyoqarashi shakllantiriladi.
3.O‘quv predmeti fanning tuzilmasini va tarkibini sharhlaydi, adabiyotlar ro‘yxati bilan tanishadi;
Fanga doir sohalardagi erishilgan yutuqlarni yoritib beradi;
Predmet doirasida ishning uslubiy va tashkiliy xususiyatlarini baholash shakli va muddati ochib beradi;
Fanga oid g‘oyalarni tushuntirib beradi va uni rivojlantirish jarayonlarini aniqlaydi.
Fanga doir iqtisodiy-ijtimoiy jarayonlarning asosiy bosqichlarini umumiy ifodalaydi;
|
Mustaqil
|
Topshiriq 1. Ma’ruza anjuman darsining dokladlar
|
o‘rganish
uchun
topshiriqlar
|
mavzusiga tayyorlanib kelish.
Eslatma: O‘quv uslubiy materiallar Topshiriq 2. Mavzuni jonlantish uchun savollariga javob berish. Eslatma: O‘quv uslubiy materiallar Topshiriq 3 Blits-o‘yin va loyixa texnologiyasi qoidasini o‘rganish. Eslatma: Ma’lumot axborot materiallari
Topshiriq 4. Mustaqil tayyorgarlik ko‘rish uchun savollar va topshiriqlar Eslatma: O‘quv uslubiy materiallar
|
Nazorat shakli: Kuzatish, og‘zaki nazorat
|
maksimal
ball
|
1
|
O‘qituvch i imzosi
|
Talabaga
qo‘yilgan
ball
|
|
14.2.1-ilova
“Aqliy xujum ”usuli
Bu uslubda qo’yilgan savol, maummo, masalani butun guruh bilan birgalikda muhokama qilinadi. U talabalarni o’quv jarayonida mashg’ulotlar faol qatnashishlarini topish va bayon qilish chog’ida boshqalarni ham fikrini jalb qilish, o’z fikrlarini aytishga yo’naltiruvchi metoddir.
Savollar:
Marketing muhiti tushunchasi va mohiyati.
Korxona marketing xizmati.
Korxona mikro-muhiti: ta’minotchilar, vositachilar, raqobatchilar, mijozlar va aloqalar o’rnatiluvchi auditoriyalar.
Korxona makro-muhiti: siyosiy muhit-mulkchilik, tadbirkorlik, iste’molchilar xuquqlarini muxofaza qilish va reklama munosabatlarini tartibga soluvchi qonunchilik va qonunlari.
Iqtisodiy muhit - korxonalar daromadlari darajasi va aholining xarid qobiliyati.
Kichik guruhlarda ishlash, muammoli vaziyatlar
O’quv topshiriqlar
Guruh bilan ishlash qoidalari
Guruh a’zolarining har biri
o’z sheriklarining fikrlarini xurmat qilishlari lozim;
berilgan topshiriqlar bo’yicha faol, hamkorlikda va mas’uliyat bilan ishlashlari lozim;
o’zlariga yordam kerak bo’lganda so’rashlari mumkin;
yordam so’raganlarga ko’mak berishlari lozim;
guruhni baholash jarayonida ishtirok etishlari lozim;
“Biz bir kemadamiz, birga cho’kamiz yoki birga qutilamiz” qoidasini yaxshi bilishlari lozim.
O’quv topshiriqlar
1-guruh
vaziyat
Korxonaning maxsulot, ishlar va xizmatlar realizatsiyasidan tushgan yillik daromadi 100 mln. so’mni tashkil qildi. Realizatsiya operatsiyalaridan tashqari tushgan daromad 150 mln. so’mni tashkil etdi. Korxonaning realizatsiya va realizatsiyadan tashqari operatsiyalarga xarajati 90 mln. so’mni va ish xaqiga xarajatlar 50 mln. so’mni tashkil etadi.
Savol: Quyidagi ko’rsatkichlarni xisoblang:
Yalpi daromad
Foydaning soliqqa tortiladigan qismi
Foyda solig’i (35 % soliq)
Sof foyda
Byudjetga to’lovlar, ish xaqi fondidan (39 % hisobidan)
Korxona ta’minotchi korxonadan 240 mln. so’mlik maxsulotni sotib oldi. Bu maxsulotni boshqa korxonalarga 300 mln. so’mga sotadi.
Savol: Qo’shimcha qiymat solig’i 20 % bo’lganda ta’minotchi korxona va sotib oluvchi korxona byudjetga qancha miqdorda qo’shimcha qiymat solig’ini to’laydilar?
2-guruh
Jismoniy eskirish natijasida tovar narxi, uning foizi bir xil miqdorga kamaydi Savol: Tovarning dastlabki qiymati qancha bo’lgan?
“Sharq” kinoteatrida xar bir seansda biletlar narxi 1500 so’m bo’lganda - 300 tomoshabin, 1000 so’m bo’lganda - 600 tomoshabin, 700 so’m bo’lganda 1200 tomoshabin zalni to’ldirishi kuzatilgan. Zalda o’rindiqlar soni 2000 ta.
Savol: Maksimal daromad olish uchun chiptalarni qanday narxda sotish kerak?
3-guruh Vaziyat
Davlat tasarrufidan chiqarilgan mebel ishlab chiqaruvchi kombinatga, jamoa tomonidan saylangan yosh mutaxassis raxbar bo’ldi. U o’ziga ishongan, mansabparast bo’lib, kombinat ishi ko’rsatkichlarini yuqoriga ko’tarish niyatida yonib ish boshladi.
Direktor Yaponiyada bo’lgaida stol tennisi uchun raketkalar ishlab chiqarish bo’yicha litsenziya bilan qaytdi. Raketkalar ishlab chiqarish g’oyasi uni juda qiziqtirib qoldi. Bu juda keng iste’mol extiyojiga ega bo’lgan tovar, bozorda yaxshi raketkalar yo’q, xatto sifatsizlari xam kam degan xulosaga kelgan, o’zi xam tennis ishqibozi bo’lgan yosh raxbar asosiy ishlab chiqarishga xech qanday putur etkazmaydigan maxsulotni ishlab chiqarishga axd qildi.
Raketkalar ishlab chiqarishni yo’lga qo’yish qiyin emas, mebel tayyorlovchilar raketkani tayyorlashni tez o’zlashtirib oladilar, xom-ashyo asosiy ishlab chiqarish uchun zarur bo’lgan maxsulotdan iborat, xatto raketkalarni chiqindilardan xam ishlab chiqarsa bo’ladi, deb qaror qildi yosh raxbar.
O’z maslakdoshlari: bosh injener, reja bo’limi xodimi va buxgalterni yig’ib, o’zaro maslaxatlashib olishdi. Bu ish samarali bo’ladi, degan xulosa qilindi. Yiliga million dona raketka i shlab chiqarilsa, ish xaqi xam bir necha millionni tashkil qiladi, deb xom cho’t qilindi.
Lekin bu mutaxassislarni qanday raketkalarni, qancha miqdorda ishlab chiqarish o’ylantirib qo’ydi. Yaponiya litsenziyasiga ko’ra ikki turdagi: qimmat- yuqori sifatli va arzonroq - sifati xam shunga yarasha raketkalar ishlab chiqarish ko’zda tutilgan.
Qaysi turini va qancha miqdorda ishlab chiqarish foyda olib keladi? Degan savol ularni qiynab qo’ydi.
Qimmat raketkalar albatta ko’p foyda olib keladi, lekin ular ommaviy extiyojga ega bo’ladimi? Qimmatlarini ko’p miqdorda ishlab chiqarsak, bir qismi sotilmay qolishi mumkin. Arzonidan ko’p ishlab chiqarsak, sifatli, qimmat raketkani xoxlovchilar uchun bunday raketkalar etmay qolishi mumkin. Shu bilan birga pulni yo’qotish tavakkalchiligi xam istisno emas, degan fikrlar mebel kombinati raxbari va mutaxassislarini qiynab qo’ydi.
kelinglar avvaliga qimmat raketkalarni uncha ko’p bo’lmagan miqdorda ishlab chiqaramiz, tavakkalchilikdan yo’qotishni xam minimallashtiramiz dedi, extiyotkor buxgalter.
Men bu fikrga qo’shilmayman dedi bosh muxandis. Men ishlab chiqarish xajmini yarmini qimmat raketkalar tashkil qilishi kerak, deb xisoblayman. Shunda yaxshigina daromad qilamiz. Albatta bu qaror xam tavakkalchilikka asoslangan, lekin tavakkal qilmagan odam xech qanday yutmaydi, deb o’z fikrini ma’qulladi.
Rejalashtirish bo’limi boshlig’i, tajribalariga asoslangan xolda, qarorni “oltin” o’rtasini qabul qilish, ya’ni ko’p xam emas, kam xam emas darajada ishlab chiqarish kerak dedi.
Savol: Yosh raxbar qanday qaror qabul qilishi lozim?
YO’RIQNOMA
Guruhda ishlash qoidalari
Har kim o’z o’rtoqlarini tinglashi, xushmuomalalik va xayrixohlik bildirishi lozim;
Har kim faol, birgalikda ishlashi, berligan topshiriqqa mas’uliyat bilan munosabatda bo’lishi lozim;
Har kim unga kerak bo’lganda yordam xaqida so’rashi lozim;
Har kim undan yordam so’ralganda yordam ko’rsatishi kerak;
Har kim guruhda ishlash natijalarini baholashda qatnashishi lozim;
Har kim shuni aniq tushunshi kerakki:
Boshqalarga yordam berib, o’zing o’rganasan!
Biz bitta kemadamiz: yoki birga suzamiz, yoki birga cho’kamiz!
Baholash mezonlari va ko’rsatkichlari (ball)
Guruh
|
1 topshiriq
|
2 topshiriq
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
