Менежментнинг ривожланиш тарихи ва замонавий ҳолати менежментнинг тарихий шарт-шароитлари

МЕНЕЖМЕНТНИНГ РИВОЖЛАНИШ
ТАРИХИ ВА ЗАМОНАВИЙ ҲОЛАТИ
1. МЕНЕЖМЕНТНИНГ ТАРИХИЙ ШАРТ-ШАРОИТЛАРИ
2. МЕНЕЖМЕНТНИНГ ИЛМИЙ МАКТАБЛАРИ
3. ЎЗБЕКИСТОНДА БОШҚАРУВНИНГ РИВОЖЛАНИШИ
4. МЕНЕЖМЕНТНИНГ ХОРИЖИЙ МОДЕЛЛАРИ
РЕЖА:

Boshqaruv inqiloblari

• Birinchi boshqaruv inqilobi natijasida, menejment ruhoniylarning tijorat va diniy faoliyati instrumenti sifatida shakllandi.
• Menejmentdagi ikkinchi inqilobning mohiyati shundan iboratki, u oliy boshqaruv hulqini vujudga keltirdi, inson munosabatlarini tashkil etish va nazorat qilish rasmiy tizimlari paydo bo’ldi.
• Menejmentdagi uchinchi inqilobning mohiyati ishlab chiqarish-qurilish tizimining joriy etilishi bilan belgilanadi.
• To’rtinchi boshqaruv inqilobi, XVII-XVIII asrlardagi sanoat inqilobi davriga deyarli mos keladi.
• Kapitalistlar sinfidan ajralgan mutaxassis menejerlar sinfi paydo bo’lishi bilan, jamiyatda yangi radikal to’ntarish haqida imkoniyat tug’ildi. Bu beshinchi boshqaruv inqilobi edi.

Menejmentni paydo bo’lishi quyidagi asosiy sharoitlar bilan bog’liq:

• Mashinali ishlab chiqarishni rivojlanishi, boshqaruvchiga talablarni o’sishi, mulk egasi va tadbirkorni boshqaruvning o’sib borishga qiyinchiliklarini bartaraf qilishga qodir emasligi;
• Bozor sub’ektlarining katta miqdorini vujudga kelishi, hajmini o’sishi va bozor aloqalarini kuchayishi;
• Boshqaruvga kasbiy yondashuv zarurligini asoslab beruvchi raqobatni o’sishi va bozor iqtisodiyotining barqarorligi;
• Yirik korporastiyalarni paydo bo’lishi va shunga ko’ra faqat xodimlarning maxsus apparati bajarishi mumkin boshqaruv ishlari hajmi va murakkabligini ko’payishi,. Xuddi korporastiyada menejment mulk egasi- tadbirkorning o’zini o’zi boshqarishidan butunlay ajraladi;

Menejmentni paydo bo’lishi quyidagi asosiy sharoitlar bilan bog’liq:

• Mulkni aksiyadorlar o’rtasida jamlanishi, buning natijasida aksiyadorlik sarmoyasini boshqarishning yangi vazifalari paydo bo’ladi;
• Tadbirkorlarni sanoat inqilobi davrida yaratilgan texnikaning afzalliklaridan foydalanishga harakat qilishlari;
• Ijodiy, sho’’baiquvchan odamlar guruhlarining ishni samarali bajarish usullarini yaratish istagi.