Menejmentga kirish

5.3.Bozor munosabatlariga oʻtish jarayonida vujudga kelgan yangi tipdagi 
korxona, firmalarning mohiyati va mazmuni 
26
Robbins Stephen P.Management / Stephen P. Robbins, Mary Coulter. — 11th ed. R647 2012 . 264-26-betlar. 

---

140 
Korxona
- bu har qanday iqtisodiy tizimda asosiy va birlamchi boʻgʻin 
boʻlib hisoblanadi. Korxona toʻgʻrisidagi qonunda korxona yuridik shaxs 
huquqlariga ega boʻlgan xoʻjalik sub'ekti boʻlib, oʻziga tegishli yoki toʻliq xoʻjalik 
hisobidagi mulkdan foydalanish asosida mahsulot ishlab chiqaradi, sotadi yoki 
almashadi, ishlar bajaradi, xizmatlar koʻrsatadi, deb ta'kidlangan. 
Ular oʻz faoliyatlarini amaldagi qonunchilikka muvofiq ravishda oʻzaro 
raqobat va mulkchilikning barcha shakllari va ularning teng huquqliligi 
sharoitlarida amalga oshiradi. 
Har bir ayrim korxona yuqori boshqaruv organlari tomonidangina emas, 
balki korxonaning oʻzidagi boshqaruvchi kichik tizim tomonidan ham 
boshqariladi. Korxonalar yakkaxokimlik tamoyili asosida va ayni zamonda 
ularning operativ-xoʻjalik jihatdan mustaqil ish koʻrishi va tashabbus koʻrsatishi 
asosida boshqariladi. Shu sababli: 
Korxona boshqaruv tizimida shunchalik ijrochi sifatidagina emas, balki 
boshqaruvchi tizimning ishtirokchisi sifatida maydonga chiqadi. 
Korxonaga davlat vakili hisoblangan direktor (boshliq, boshqaruvchi) 
rahbarlik qiladi. 
Firma 
- bu korxonadan farqli oʻlaroq, ishlab chiqarish va noishlab chiqarish 
sohalarida turli-tuman tadbirkorlik faoliyatini bildiradi. Bunday nomni sanoat 
korxonasi, davolash muassasasi uchun ham, qurilish tresti va vositachilik tashkiloti
uchun ham, savdo va konsullik faoliyati uchun ham, xodimlar tayyorlash va 
malakasini oshirish, sayyohlik va boshqa tashkilotlar uchun ham nisbatan ishlatish 
mumkin. 
Bozor munosabatlariga oʻtish jarayonida butunlay yangi tipdagi firmalar 
vujudga keladi.
Firmalar turlari: