Меnejment

Амал қилиш характерига кўра бошқарув қарорларининг турлари

Амал қилиш характерига қараб бошқарув қарорлари қуйидаги турларга бўлинади:

* вақтинчалик қарорлар;
* тезкор (оператив) қарорлар;
* мунтазам қарорлар;
* вақт-вақти билан қабул қилинадиган қарорлар.
Вақтинчалик қарорнинг амал қилиши маълум муддат билан чекланади ёки доимий қарор қабул қилингунча амал қилади. Масалан, бирор-бир байрам муносабати билан корхонада навбатчиларнинг тайинланиши бўйича чиқарилган буйруқ шундай қарорларга мисол бўла олади.
Тезкор (оператив) қарор кечиктирмай ижро этиш учун чиқарилади. Масалан, табиий офат содир бўлган ҳолларда уни бартараф қилиш бўйича қабул қилинган қарорлар ана шундай қарорлар туркумига киради.
Мунтазам қарорлар белгиланган муддатларда чиқарилади. Масалан, хўжалик фаолияти якунига доир қабул қилинадиган (декада, ой, йил чораги, ярим йиллик, тўққиз ойлик ва йиллик) қарорлар шундай қарорларга мисол бўла олади.
Вақт-вақти билан қабул қилинадиган қарорлар ҳар замонда бирор сабабга кўра қабул қилинади. Масалан, шаҳар транспорти хизматининг самарадорлигини аниқлаш мақсадида бирор-бир автобус маршрутидаги ҳаракатни кузатиш бўйича қабул қилинадиган қарор шундай қарорлар туркумига киради.



8-mavzu. Ishlab chiqarishni boshqarish
Mustaqil ishlash uchun nazorat savollari


1. Ishlab chiqarishni boshqarish mazmuni va mohiyatini tushuntiring.

8.1. Ишлаб чиқаришни бошқариш тушунчаси Объектив дунё жонсиз ва жонли табиатдан ташкил топган. Ҳар иккиси ҳам доимо ривожланишда ва ҳаракатда бўлади. Шу сабабли улар бошқаришга муҳтождир. Шунга биноан бошқарув ҳам икки асосий турга бўлинади: жонсиз табиатни бошқариш; жонли табиатни бошқариш. Бошқаришнинг бу турларидан ҳар бири, ўз навбатида, бир неча хилларга бўлинади. Масалан, жонли табиатни бошқариш: жамиятни бошқариш; жамоат ташкилотларини бошқариш; ишлаб чиқаришни бошқариш; ходимларни бошқариш кабиларга бўлинади. Бошқарув ижтимоий ривожланиш маҳсули ва ижтимоий меҳнат жараёнининг объектив зарурий унсуридир. Бинобарин, ҳар қандай нисбатан катта миқёсда амалга ошириладиган бевосита ижтимоий ёки биргаликда қилинадиган меҳнат идора қилувчига маълум даражада муҳтождир. Бу идора қилувчи якка ишлар ўртасида уйғунлик ўрнатади ва ишлаб чиқариш организмининг мустақил органлари ҳаракатидан фарқ қилиб, бутун ишлаб чиқариш организмининг ҳаракатидан келиб чиқадиган функцияларни бажаради.