Menejment psixologiyasi

MENEJMENT PSIXOLOGIYASI TAMOYILLARI
SHuni alohida ta`kidlab o’tish joizki, menejment psixologiyasi xo’jalikni yoki muassasali boshqaruvning ijtimoiy-tarixiy printsip (tamoyil) lariga va qonun (qonuniyat) lariga bevosita asoslanadi. Bular qatoriga quyidagilarni kiritish mumkin:

1. 
   Demokratik detsentralizm (mahalliy boshqaruv ustuvorligi);
   
2. 
   Menejmentda yakka boshchilik;
   
3. 
   Siyosiy, iqtisodiy, ma`naviy, marifiy rahbarlikda (ma`muriyatda) xo’jalik yuritishning birligi;
   
4. 
   Xo’jalik hisobining oqilligi;
   
5. 
   Boshqaruvning rejaliligi;
   
6. 
   Ommaning boshqaruv jarayonida faol qatnashuvi;
   
7. 
   Hamkorlik faoliyatining ishtirokchilarini ma`naviy va moddiy jihatdan rag’batlantirish:
   
8. 
   Kadrlarni tayyorlash, tanlash va joylashtirish jarayonida psixodiagnostika tizimiga asoslanish.
   

Xulosa qilib shuni ta`kidlash joizki, menejmentning psixologik asoslari fani quyidagi tamoyillarga binoan:
- mehnatga nisbatan ehtiyoj tug’ilishi (mehnat taqsimotining xukm surishi) mas`uliyat va javobgarlik hislarining mavjudligi;
- tartib-intizomlik (har bir xodim uchun) majburiy ekanligi;
- boshqaruv jarayoniga yakkaboshchilik;
- hamkorlik faoliyati harakatining yaxlitligi;
- shaxsiy va tashkilot manfaatlarining o’zaro uyg’unligi;
- shaxslararo munosabatni amalga oshirishning markazlashuvi (boshqaruv markazi orqali mas`uliyatga nisbatan vakolatlar taqsimoti);
- menejment jarayonining ierarxiyasi darajalaridagi o’zaro uzluksiz aloqalar zanjirining mavjudligi;
- qaror qabul qilishda va munosabat bildirishda adolatlilik;
- hamkorlik faoliyati ishtirokchilari tarkibining barqarorligi; individual va guruxiy tashabbusni rag’batlantiruvchi zaruriyati;
- hamkorlikda korporativ ruhni shakllantirish orqali har qanday menejment (ko’lami, vazifasi, mulkiy shakli va shu kabilardan qatiy nazar) jarayonining o’zagi sifatda, uning murakkab, o’zaro bog’liq funktsiyalarini yo’lga qo’yishning ijtimoiy psixologik asoslarini ishlab chiqishga qaratiladi. Ular turkumiga:
- tashkilotga (muassasa) taalluqli xizmat hamda shaxslararo maqsadlarini ishlab
chiqish;
- tashkilotda hamkorlik faoliyatini uyushtirish;
- xizmatga oid va shaxslararo munosabatga aloqador strategik rejalashtirishni amalga oshirish;
- ishlab chiqarishga va shaxslararo munosabatlarga daxldor qarorlarni qabul qilish;
-faoliyat, xulq muomala motivatsiyalarini amaliyotda qaror toptirish;
-muassasa bo’limlari va turli lavozimdagi rahbarlar hamda qo’l ostidagi xodimlar ustidan nazorat qilishni yo’lga qo’yish;
-guruh va jamoada ish yuritishni, shaxslararo munosabatlarni boshqaruvni tashkillashtirish, muvofiqlashtirish kabilar kiradi.