Menejment psixologiyasi

Tashkilotchilik faoliyati - murakkab, ko’p qirrali va o’ta ma`suliyatli faoliyatdir. U tashkilotchi shaxsdan nafaqat umumiy, kasbiy va maxsus tayyorgarlikni, balkim shu bilan birga imkoniyat va qobiliyatni mavjudligini va rivojini talab etadi. V.Karimovaning tushunishicha qobiliyatlar - shaxsdagi shunday individual, turg’un sifatlarki, ular odamning turli hil faoliyatdagi ko’rsatgichlari, yutuqlari va qiyinchiliklari sabablarini tushuntirib beradi.
Tashkilotchi shaxsidagi qobiliyatlar muammosi eng avvalo inson aqlu -zakovatining sifati, undagi malaka, ko’nikma va bilimlarning borligi masalasi bilan bog’liq. Inson aqli murakkab tuzilmaga ega bo’lgan psixik xususiyatdir. Olim Dj.Gilfordni aytishicha aqlni uning operatsiyalariga qarab baholash mumkin ( analiz, sintez, taqqoslash, mavhumlashtirish, umumlashtirish, sistemaga solish, klassifikatsiya qilish). Olimlarning fikriga ko’ra, intellektual potentsialga ega bo’lgan shaxsnigina qobiliyatli deb atash mumkin. Intelektual potentsial bir tomondan hayotdagi barcha jarayonlarga, boshqa tomondan - shaxsga bevosita aloqador tushuncha sifatida qaralgan va uning ahamiyati shundaki, u borliqni va bo’ladigan hodisalarni oldindan bashorat qilishga imkon beradi. Intellekt - lotincha so’z ma`nosi, tushunish, bilish va aql so’zlari negizida paydo bo’lib, u aql - idrokning shunday bo’lagiki, uni o’lchab, o’zgartirib, rivojlantirib boradi.
Intellekt va u bilan bog’liq qobiliyatlar ijtimoiy harakterga ega. Intellekt va qobiliyatlarga tashqi muhit, undagi insonga munosabatlar, yashash davri ta`sir ko’rsatadi. Tashkilotchilikka moyillikni yuzaga keltiruvchi kuchlar layoqat , iqtidor va iste`dodlardir. Layoqatlar tug’ma bo’lishi mumkin. SHuning uchun ular ikkiga bo’linadi: tabiiy va ijtimoiy layoqat.
Tug’ma layoqat - bu oliy nerv faoliyatining xususiyatlari, miya yarim sharlarini ishlashi, qo’l - oyoqlarning biologik va fiziologik sifatlari, bilish jarayonlarini ta`minlovchi sezgi organlari (ko’z, quloq, burun, teri kabilarning xususiyatlari - bular nasliy bolaga o’tadi.