Menejment nazariyasi

9-bob.  MENEJM ENTNING  AXBOROT  BILAN 
TA’M IN LA N ISH I
9.1.  M enejment  jarayonini  axborot  bilan  ta’m inlash
9.2.  Menejment  texnikasi  tushunchasi  va  tasnifi
9.1.  M enejment  jarayonini  axborot  bilan  ta'm inlash
Axborot  atam asi  lotincha  so‘z  bo'lib,  xabardorlik,  biror  hodisa 
yoki  biror kishi  faoliyati  haqida  xabarga ega  bo'lish m a ’nosini  bildira­
di.  Axborot  menejment  tizim iga  uni  rivojlantirish  va  takomillashti- 
rish  maqsadida faol  ta’sir etish  uchun  zarur m a ’lum otlar yig'indisidan 
iboratdir.  Yetarli  va  aniq  axborotga  ega  bo'lm ay  boshqaruvni  tashkil 
etish  m um kin  emas.
Ishlab  chiqarish  axboroti  boshqaruvchi  va  boshqariluvchi  tizim- 
lar  o'rtasidagi  aloqa  usulidir.  Boshqaruvchi  tizim   boshqariladigan 
tizim dan  ishlab  chiqarish  holati  va  uning  xo'jalik  faoliyati  to ‘g ‘risida 
ax b orot  o la d i.  B o s h q a r u v c h i  tiz im   o lin g a n   a x b o ro t  aso sid a 
boshqariluvchi  tizim   faoliyatiga  baho  beradi,  m enejm entni  yanada 
ta k o m illa sh tirish   m aqsadida  ko 'rsatm a,  farm oy ish lar  chiqarib, 
boshqariluvchi  tizim ga  ijro  uchun  yuboradi.
Axborot  m enejm ent  tizim ida  alohida  bo'g'in  bo'lib  hisoblana- 
di.  Unga  qator  o'ziga  xos  xususiyatlar  m ansub  bo'lib,  ular  axborot 
boshqaruvining  barcha  bo'g'inlari,  barcha  vazifalarini  qamrab  olishi- 
ga  bog'liqdir.
Axborot 
-  bu  boshqaruv  apparati  faoliyatining  ham  dastlabki 
nuqtasi,  ham  natijasidir,  shuningdek,  amalga  oshirilayotgan  harakat- 
lar  m avjudligi  sharti,  m ustahkam lash  usulidir.  Axborot  hajm i  orti- 
shi  bilan  boshqaruv  axborotining  sifat  ko'rsatkichlariga  bo'lgan 
talab  ham   ortib  boradi.
Menejment  jarayoni  boshqaruv  qarorlarini  qabul  qilish  maqsadi­
da  axborot  to'plash,  uzatish  va  qayta  ishlash,  boshqaruv  buyruqlari 
ko'rinishida  axborot  berish  va  uni  ijrochilarga  yetkazishdan  iborat.
A xborotning  quyidagi  turlari  mavjud:  statistik,  operativ,  iqti­
sodiy,  hisob,  moliya,  ta ’minot,  kadrlar  bo'yicha,  texnologik,  mar­
keting,  konstruktorlik,  ijtim oiy  va  boshqalar.

---

Ishlab  chiqarishni  boshqarishda  iqtisodiy  axborot  alohida  o'rin 
egallaydi,  chunki  u  kishilarning  moddiy  boyliklarni  ishlab  chiqarish, 
taqsimlash,  ayirboshlash  va  iste’mol  qilish  jarayonidagi  munosa- 
batlarini  aks  ettiradi.  Shu  bilan  birga  fan-texnika  taraqqiyoti  asosi- 
da  ishlab  chiqarish  rivojlanishini  aks  ettiruvchi  ilmiy-texnikaviy 
axborot  aham iyatini  ham  ta ’kidlab  o‘tish  lozim.
Kelib  chiqish  m anbasiga  bog'liq  ravishda  axborot  tashqi  va 
ichki  axborot  turlariga  bo'linadi.
Tashqi  axborot  tashqi  m uhitdan  olinadigan  xabarlardan  iborat 
bo'ladi.  Bular  jum lasiga  yuqori  tashkilotlar  farmoyishlari,  reja  top- 
shiriqlari,  mahsulotni  sotish  shartlari  haqidagi  axborotlar  kiradi.
Ichki  axborot  korxona  yoki  uning  boshqaruv  bo'g'inida  shakl- 
lanib,  iste’mol  qilinadi.  Korxona  miqyosida  ular  jum lasiga  sexlar 
tomonidan  rejaning  bajarilishi,  moddiy-texnikaviy  taminot,  mahsulot 
tannarxi,  kadrlar,  m ehnat  unumdorligi  haqidagi  axborotlar  kiritili- 
shi  m um kin.