Menejment kafedrasi

5. Maxfiy axborotlar
Axborotlar yig‘ish va tahlil qilish jarayondagi muhim vazifa kichik korxonaning maxfiy ma’lumotlarini saqlash hisoblanadi. Fortune 100 ro‘yxatidagi 75 %ga yaqin kompaniyalar “so‘nggi besh yilda kompyuter orqali mijozlar, ishlab chiqarish sirlari va yangi tovarlarni ishlab chiqishga oid rejalar to‘g‘risidagi axborotga beruxsat erishish harakatlarining soni ko‘payib ketgan” ligini ta’kidlashadi. Bunday holatlar ko‘payishining sabablari sifatida kompyuter texnologiyalarining rivojlanib ketganligi va o‘z kompaniyalari xodimlarining sadoqati pasayganligi ko‘rsatilgan. Kompaniyaning yopiq axborotiga beruxsat erishish to‘g‘risidagi ma’lumotlar tasdiqlansa, kompaniya maxfiy ma’lumotni himoyalash uchun kerakli ehtiyot choralarini ko‘rganligini namoyish etishi lozim.
Har bir tijorat firmasida ovoza qilinmaydigan ma’lumotlar bor. Bunday ma’lumotlarga quyidagilar kiradi: konstruktorlik texnologik turli “nou-xau”, ixtirolar loyihalari, firma namoyondalari, alohida shaxslar bilan bo‘lgan muzokaralarning natijalari, tijorat bitimlarining ba’zi tafsilotlari.
Tabiiyki, bunday ma’lumotlarni raqobatchilardan alohida ko‘riqlanadi va joylarda saqlab, sir tutish kerak.
Firma uchun zarur bo‘lgan ma’lumotlarning yig‘ilishiga qarab ularni himoya qilishning turli usullarini qo‘llash kerak.Shuning uchun har bir firmada ma’lumotlarni himoya qilish tizimini tashkil qilish kerak


6. Axborotlarni himoya qilish
Sirli ma’lumotlar oqimini yo‘qotish uchun ularni himoya qilishning turli tizimlari yaratiladi. Himoya vositasining murakkabligi mavjud ma’lumotlarning aniq qiymatiga bog‘liq. Eng sodda usullardan biri ma’lumotlar saqlanadigan shkaflarni berkitish uchun kulflardan foydalanish. Eng ishonchli usullardan biri - ma’lumotlarni seyflarda saqlash. Kompyuterlarda joylashgan ma’lumotlar yashirin so‘z (parol’) va shifrlar bilan himoya qilinadi.Yashirin so‘zlarni qo‘llash ma’lumotlarni egallashni chegaralaydi. Shifrlash xattoki nusxa ko‘chirishda ham ma’lumotlarga kirib borishga yo‘l bermaydi.Firmaga programmalovchilarni jalb qilib, tuzilgan programmalarda ko‘pincha ma’lumotni yetarli darajada ishonchli himoya qilishga yo‘l bermaydigan tasodifiy sonlar ko‘rsatgichi ishlatiladi. Shuning uchun biznes bilan shug‘ullanishning dastlabki davrida ma’lumotlarni himoya qilish muammolarini mustaqil hal qilish tavsiya etiladi. O‘ta muhim ma’lumotlarni himoya qilish uchun yuqori malakali maxsus mutaxassislar xizmatiga murojaat qilish kerak.