Muhim ixtirolar info tarix shoxrux mamatqulov

MUHIM IXTIROLAR INFO TARIX SHOXRUX MAMATQULOV

Qadimgi davrdan to hozirgi kungacha insoniyat tomonidan yaratilgan muhim ixtirolar.

6-sinf Tarix

1. 
   So’ngi paleolit davrida ( mil.avv. 40-12 mingyilliklarda)
   

1. 
   Odamlar ancha takomillashgan kesuvchi, arralovchi va parmalovchi mehnat qurollarni yasaydigan bo’lishdi.
   
2. 
   Insonlar munchoqlar, tumorlar va uzuklar ham yasay boshlashdi.
   
3. 
   Bu davrda yashagan odamlarning muhim ixtirosi turar joylar qurilishi ya’niy turar joylar qura boshladilar.
   
4. 
   Insonlar kiyim -kechak tayyorlashda hayvonlar terisidan foydalanishgan.
   
5. 
   Insonlar chaqmoqtoshni bir-biriga urush orqali, yog’ochni bir-biriga ishqalash orqali olov hosil qilishni o’rganib oldi.
   
6. 
   Insonni dunyoni tushunishga intilishi eng qadimgi san’at tasviriy san’atni rivojlanishga olib keldi.
   

2. 
   Mezolit davri ( o’rta tosh davri) mil. avv. 12-7-mingyilliklarda
   

1. 
   Insonlar o’q-yoy yasashni o’rganib oldi natijada odam ixtiyorida chopqir hayvonlar va qushlarni ovlash imkoniyati vujudga keldi.
   
2. 
   Old Osiyoda xo’jalikning yangi tarmoqlari- ibtidoiy ziroatchilik va chorvachilik vujudga keldi.
   

3. 
   Neolit davri ( yangi tosh davri) mil.avv.6-4-mingyilliklarda
   

1. 
   Qadimgi sharqning turli viloyatlarida insonlar ishlab chiqaruvchi xo’jalik- ziroatchilik va chorvachilikka o’ta boshladilar.
   
2. 
   Sopol idishlar yasash kashf etilishi bilan neolit davri boshlangan.
   
3. 
   Mezolit va neolit davrida odam toshdan mayda mehnat qurollari- mikrolitlar yasashni, toshga ishlov berishning oldin ma’lum bo’lmagan usullarini: silliqlash, arralash, sirlash va teshikchalarni parmalashni qo’llay boshladilar.
   
4. 
   Insonlar o’troq turmush tarziga o’tib, doimiy turar joylar qura boshlaganlar.
   
5. 
   Bu davrda odamlar o’troq turmush tarsi va mehnat qurollarning yanada takomillashuvi jamoalarning dehqonchilikka o’tib borishga imkon yaratdi.
   
6. 
   Dehqonchilik va chorvachilikka o’tilishi har hil buyumlar tayyorlash sohasi bo’lgan hunarmandchilik rivojiga zamin yaratdi.
   
7. 
   Kulolchilik va to’quvchilik neolit davrining muhim ixtirosi hisoblanadi.
   

4. 
   Eneolit davri ( mis tosh davri) mil.avv. 4-3-mingyilliklar o’rtalari
   

1. 
   Insoniyat neolit davrining oxirida kashfiyotlar orasida eng buyuklardan biri misdan foydalanishga, undan mehnat qurollari yasashga o’tildi.
   
2. 
   Bu davrda mi. avv.IV mingyillikda O’rta Osiyoning janubida suniy sug’orishga asoslangan dehqonchilik vujudga keldi. Qadimgi sharqda ilk shahar-davlatlar vujudga keldi
   
3. 
   Ko’p xonali uylar qurila boshladi. Sopol idishlarni pishirish uchun kulolchilik humdonlardan foydalanishga kirishildi va ular hayvonlarning, qushlarning tasvirlari va o’simlik naqshlari( yaproqlar, gullar) bilan bezatildi.
   

5. 
   Bronza davri mil.avv. 3 - mingyillik o’rtalari- 2mingyillik o’rtalari.
   

1. 
   Bu davrda odamlar kulolchilik charxi va g’ildirakni kashf qildilar. Shu tariqa harakatlanish vositalari vujudga keldi.
   
2. 
   Chorvachilik dehqonchilikdan alohida sohaga aylandi.
   

6. 
   Temir davri mil.avv. I- mingyillik
   

1. 
   Insonlar 1500 gradusda eriydigan mis va bronzadan qulay bo’lgan temirdan foydalanishga kirishdilar kamyob va qimmat bo’lgani uchun undan zeb-ziynat buyumlari yasashgan.
   
2. 
   Temirdan birichi bo’lib mil. avv. XIV-XIII asrlarda Kichik Osiyoda Xettlar, songra Mesopotamiya, Eron va Kavkazorti xalqlari foydalanishgan.
   
3. 
   Mil . avv. IX-VIII asrlarda O’rta Osiyodan topilgan eng qadimgi temirdan yasalgan qurollar topilgan lekin qurollarning ko’pchiligi mil.avv. VII – VI asrlarga oid hisoblanadi.
   
4. 
   Temir qurollarning tarqalishi mehnat unumdorligini oshirdi va dehqonchilik rivojiga tasir qildi.