Менежмент асослари

2-mavzu. KORХONA - MUSТAQIL ХO’JALIK YuRIТUVChI 
BOZOR SUB’EKТI
 (2 soat) 
Reja: 
2.1. Korxonaning bozor iqtisodiyotining xo’jalik sub’ekti  
       tarzidagi maqsadi va vazifalari. 
2.2. Korxonani boshqarishning o’ziga xos xususiyatlari.  
2.2. Korxonani tashkil etish tamoyillari va tartib-qoidalari. 
 
2.1. Korxonaning bozor iqtisodiyotining xo’jalik sub’ekti  
maqsadi va vazifalari 
 
Inson  ehtiyojlarini  qondirish  uchun  o’z  taraqqiyotining  qandaydir  tarixiy 
bosqichida  ehtiyojni  qondiruvchi  resurslarni  ishlab  chiqaruvchi,  yaratuvchi,  o’z 
faoliyati  doirasida  yer,  kapital,  mehnat,  tadbirkorlik,  talant  va  boshqa  vositalardan 
foydalanuvchi va ularni yaratuvchi korxonalarni tashkil qilgan. 
Haqiqatda  olganda  korxona  tovarlar  va  xizmatlar  ishlab  chiqaradi,  ularni 
tashish, saqlash, sotish kabi ish va xizmatlarni amalga oshiradi, hamda tadbirkorlik 
faoliyati bilan shug’ullanadi. 
Korxona
  insoniyatni  ehtiyojlarini  qondirish  uchun  vujudga  kelgan 
jamiyatning birlamchi va asosiy bo’g’inidir. 
Korxonaning, mohiyati ham yuqoridagilardan kelib chiqadi. 
Ijtimoiy 
ishlab 
chiqarish  ishlatiladigan 
resurslarni 
turlari, 
ishlab 
chiqariladigan  mahsulotlar,  tovarlar  va  xizmatlar  jihatlariga  qarab  tarmoqlarga 
bo’linadi.  Masalan:  og’ir  sanoat,  yengil  sanoat,  qishloq  xo’jaligi,  transport,  aloqa, 
savdo,  har  xil  xizmat  ko’rsatish  tarmoqlari  kabilar.  Тarmoqlar  esa  korxonalar  va 
ularni birlashmalarini o’z ichiga oladi. 
Korxonaning asosiy maqsadini ikki yo’nalishdan iborat ekanligini ta’kidlash 
zarur.  Birinchisi  foyda  yoki  daromad  olish  uchun  faoliyat  yuritishligi  bo’lsa, 
ikkinchisi  talabni  (ehtiyojni)  qondirishga  yo’naltirilgan  bo’lishi  kerak.  Chunki  bu 
maqsadlarni har biriga erishish ikkinchisisiz amalga oshmaydi. 
 
 
 

---

 
12