Меҳнат ва касб таълими

Фойдаланилган адабиётлар
1.
Г.Н.Алексев. Общая теплотехника. Из. “Высшая школа” 1980. 
2.
Р.А.Ахтамов., Б.Р.Ахтамов “Иссиқлик техникаси” фанидан ўқув – услубий 
қўлланма. Бухоро – 2007. 
 

---

256 
ЧИЗМАЧИЛИК ФАНИ ИШ ДАФТАРИ ТАЪЛИМ ЖАРАЁНИДАГИ 
ДИДАКТИК ВОСИТА 
Р.А.Латипов
УрДУ мустақил изланувчиси 
 
Ҳозирги вақтда ўқувчиларни мустақил равишда суст ишлашини 
тасаввур қилиб бўлмайди. Таълим соҳасида кейинги йилларда ўқувчиларда 
билим даражаси ривожланиб шахсни шакллантириш борасида, жамият ҳар 
томонлама ривожланиб бораётган бир вақтда, келажакда ҳам, ўз устида 
ишлаш ва малакасини мунтазам равишда ошириб бориш орқали билим 
бериш жараёнини ривожлантириш, билим орқали ақлий заковатини тўлдириб 
бориш замон талабидир. 
Мустақил равишдаги ишни ташкил қилиш умумий аҳамиятга эга бўлиб, 
билим олаётган ўқувчига ижобий таъсир этади, ўқувчининг маҳорати ва 
ижодий 
кучи 
ривожланиб, 
ўз 
устида 
ишлаш 
кўникмаларини 
ривожлантиришга ёрдам бериб, ўқувчи ўз-ўзидан такомиллашиб, ўз-ўзидан 
ривожланиш хусусиятига эга. 
Иш дафтари ўқув адабиётида янги таълим жанри бўлиб, иннавацион 
технологияни бир бутун қилиб бирлаштирибгина қолмай, назарий ва амалий 
таълимга янги йўналиш беради [1]. 
Иш дафтари ўз ичига таълимнинг умумий асосини жамлайди. У эса 
ўқувчини таълим олишдаги синовидир. Иш дафтари ўзининг тузилиши, 
саволлари ва график топшириқлари билан муаллифлик ва ижодкорликка эга. 
Янги мавзуни ўзлаштириш ўрнига билим олишнинг янги йўналиши пайдо 
бўлади. Бу шундан иборатки, энди ўқувчи таълим олиш жараёнида илмий 
ҳужжатлардан, кутубхонадан ва ниҳоят интенет тармоғидан фойдаланади. 
Ўзига керакли ҳужжатларни йиғишда энди ўқитувчининг қўшимча 
дарсларидан фойдаланмайди. 
Ўқувчи томондан бажарилиб бораётган график топшириқ тўғридан-
тўғри иш дафтарига бажарилиб борилади. Иш дафтари бир вақтнинг ўзида 
ҳам билим олиш, ҳам билим бериш хусусиятига эга. Таълим жараёнининг 
самарали натижа беришида иш дафтарига дидактик воситаларини қўшиш 
ўқитувчига ҳақиқий ёрдам беради [1]. 
Натижада, адабиёт таҳлили бўйича қуйидаги дидактик вазифани иш 
дафтарида кўриш мумкин: 
- компенсатор– ўқув жараёнини енгиллаштириб, ўқитувчи ва 
ўқувчиларнинг кучи ва соғлигини сақлаб, вақтни тежашга йўналтирилган; 
- ахборот берувчи – билим учун керакли ахборотни бериш; 
- интегратив (бир бутун қилиб бирлаштириш) – ўрганаётган фан ёки 
тушунчани бир бутун ёки бўлак – бўлак қилиб ўрганиш; 
- билим орттириш – билим даражасини ўстириш, фикрлаш қобилиятини 
назорат қилиш, график маданиятни шакллантириш; 

---

257 
- шакллантириш – график билим жараёнининг турларини, уни қабул 
қилинишини, уни ўзлаштириш турларини шакллантириш.