Меҳнат ва касб таълими

Ommaviy mashg’ulotlar -
kechalar, tanlovlar, viktorinalar, ekskursiyalar, 
ko‘rgazmalar. 
To‘garak mashg’ulotlari –
“Mohir qo‘llar”, “Qo‘g‘irchoq teatri”, “Yosh 
tabiatshunoslar”, “Quvnoq ustaxona” to‘garaklari. 
Yakka tartibdagi mashg‘ulotlar -
kolleksiyalar to‘plash, texnika bilan 
mustaqil shug‘ullanish. 
Ommaviy mashg’ulotlarning tanlov va viktorinalar kabi turi juda qiziqarli va 
ayni bir vaqtda katta tarbiyaviy ahamiyatga egadir. Chunki zehnlilik, tez javob topa 
bilish, o‘z fikri, bilimi va ko‘nikmalarini safarbar eta olish ommaviy mashg’ulotlar 
turlarida tashkil qilinadi. 
Boshlang‘ich sinflardagi to‘garak mashg’uloti quyi sinf o‘quvchilarini 
umumiy rivojlantirish, ayniqsa o‘qishning turmush bilan aloqasi nuqtayi nazaridan 
juda muhim va keraklidir. “Mohir qo‘llar”, “Qo‘g‘irchoq teatri”, “Florachilar” 
to‘garaklari ayniqsa katta ahamiyatga ega bo‘lib, to‘garaklarda o‘g‘il va qiz bolalar 
bir xil qiziqish bilan shug‘ullana oladilar. Har biri o‘z qiziqishi, kuchi va 
imkoniyatlariga yarasha ish bilan shug‘ullana oladi.
“Mohir qo‘llar” 
to‘garagining vazifasi o‘quvchilarga texnalogiya va 
texnalogiya kishilariga muhabbatni shakllantirish, texnik ta’lim, estetik tarbiya 
berish, ularning badiiy didlarini, badiiy ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish, 
konstruksiyalash fikrini uyg‘otishdir. 
To‘garak ishini shunday tashkil etish kerakki, quyi sinf o‘quvchisi ham 
o‘zining sodda ijodiy fikrini amalga oshirish imkoniga ega bo‘lsin. To‘garak 
mashg’ulotini tashkil etishdan oldin o‘qituvchi maktabdagi mavjud imkoniyatlarni 
inobatga olishi lozim. To‘garak mashg’uloti uchun albatta alohida xona kerak. Bu 
xona parta stollar, ma’lum asbob va moslamalar jamlanmasi tayyor ishlarni 
qo‘yish uchun tokchalar bilan jihozlanishi lozim. Bundan tashqari, material 
zaxirasi oldindan tayyorlanishi kerak. “Mohir qo‘llar” to‘garagidagi materiallar va 

---

214 
asboblar I - IV sinf o‘quvchilarining yoshlariga, jismoniy rivojlanganliklariga 
muvofiq bo‘lishi kerak. Bu to‘garak mashg’ulotlarida asosan karton, qog‘oz, 
ingichka sim, tunuka, tabiiy materiallar ishlatiladi. Murakkab ishlov berishni talab 
qilmaydigan, o’quvchilar foydalanishi mumkin bo’lgan lobzik arra va randa 
qo‘llanadigan faner hamda yog‘och bilan ishlash ham kiritiladi. 
Quyi sinflar o‘quvchilarida qiziqish barqaror bo‘lmaydi, shuning uchun ham 
“Mohir qo‘llar” to‘garagidagi ish mazmuniga ko‘ra ham, qo‘llanadigan materiallari 
va asboblariga ko‘ra ham xilma-xil bo‘lishi kerak. O‘quvchilarga o‘zlari 
qo‘llaridan keladigan ishlar bilan tanishishlariga, xilma-xil texnalogik malakalarini 
va turli materiallar haqida bilimlarni egallashlariga imkon berish lozim. 
“