Mektepte ha`weskerler do`geregin sho`lkemlestiriw uzb

3. Amaliy san`at tugarak ishlarining maqsad va vazifalari 
Har qanday o`quv predmeti ta`lim mazmunida, albatta o`zbek halqi yaratgan
beqies boy, madaniy va ma`naviy merosni o’ziga asos qilib olishi lozim. 
Milliy 
san`atimiz bizning faxrimiz, uni biz keng o`rganishimiz tabiyi holdir. Lekin, 
jahonda hamma xalqlar tomonidan tan olingan umuminsoniy badiy qadriyatlar 
ham mavjud. Ularni o`quvchilarga o`rgatmasdan turib, halqimiz jahon
madaniyatida o’z urnini topa olmaydi. Aks holda, o`quvchilarimiz milliy qobiqga
o`ralishib qolib, jahon durdanolaridan bahramand bula olmay qoladilar. Shuni 
alohida qayd qilish lozimki, kup asrlik milliy-badiy madaniyatimiz(tasviriy san`at, 
dekorativ- amaliy san`at,me`morchilik san`ati) haqida tegishli bilimlar berish bilan 
bir qatorda o`quvchilarga tasviriy va amaliy san`atdan beriladigan malakalarni 
unutmasligimiz zarur. 
4. Sinf-dars shaklidagi mashg`ulotlarni tashkil etish 
Har bir darsning muvaffaqiyati ko’p jihatdan mashg`ulotni to’g`ri tashkil 
etishga bog`liq. Ma`lumki, darsning boshlanish davrini-darsning tashkiliy 
daqiqalari deb yuritiladi. To’g`ri, darsning shunday bir kichik tashkiliy qismi ham 

---

bo’lmog`i lozim. Biroq, bu dars shaklining biror bosqichi §ki to’zilishiga 
kirmasligi kerak. Tashkiliy daqiqada sinfning tay§rgarligini sinchiklab ko’zatish 
muhimdir. 
Tajribali o’qituvchilar fursatni qo’ldan bermay, o’quvchilar diqqatini 
chalg`itmay, darhol ish boshlab yuboradilar, 
Ayni paytda o’qituvchi oldida ikki vazifa butun sinf o’quvchilari diqqatini 
o’ziga jalb qilish va butun sinf o’quvchilarini tezlik bilan mashg`ulotga faol 
kirishishlarini ta`minlash vazifalari turadi. 
Dars mashg`ulotdan ko’zlangan maqsadni ravshan va aniq qilib uqtirish 
bilan boshlanadi. Dars yangi materialni ba§n qilishga qaratilgan bo’lsa, dars 
mavzusi aytiladi. 
Darsda rejada mo’ljallangan materialni o’tib bo’lingach, u albatta 
yakunlanishi, xulosalar chiqarilishi kerak. 
Darsni tashkil etish va olib borishdagi bosh maqsad ta`lim jara§nining 
samaradorligini ta`minlashdir.
Buning uchunU` 
a) o’tila§tgan mavzudan ko’zlangan maqsadni uqtirish bilan bir vaqtda, 
o’quvchilar 
materialni 
faol 
idrok 
qilishga 
safarbar etilgan bo’lishlari kerak. Ya`ni, o’qituvchi ba§n qila§tgan materiallar
o’quvchilarni 
mustaqil 
fikr 
yuritishga, 
ongli o’zlashtirishga intilishlarini ta`minlamog`i lozimN` 
b) ajratilgan 
vaqt 
ichida 
o’qituvchi 
materiallarni 
tizimli 
va izchil ba§n qilish bilan bir vaqtda, o’quvchilarni ham, albatta, mavzuga oid 
mustaqil ish olib borishlarini ta`minlash juda muhimdir. 
O’qituvchi dars materiallarini ba§n qilish jara§nida o’quvchilarga 
muammoli vaziyat tug`diradigan savollar bersin va o’quvchilar axtarish, fikrlash 
va izlanishlar yo’li bilan ba§n qilina§tgan materiallarni puxta o’zlashtirib oladigan 
bo’lsinlar. Bunda umumsinf jamoasi va har qaysi o’quvchining o’ziga xos 
xususiyatlari hisobga olingan bo’lishi lozimN` 
v) endilikda darsda o’zoqdan-o’zoq vaqt sarflab o’quvchilarning bilimini 
aniqlash 
va 
baholash, 
bilimlarni 
ba§n 
qilish 
va 
mustahkamlashda 
o’quvchilar 
ishtirokini 
cheklab 
qo’yish 
kabi 
hollarga barham berilmoqda. Bilimlarni ba§n qilish jara§nida o’quvchilar faolligi 
(og`zaki va §zma mashqlar, laboratoriya-tajriba ishlari, mustaqil ijodiy ishlar) 
ishga solinishi lozim. Bu, o’z navbatida, o’quvchilarnint oldindan o’zlashtirgan 
bilimlarini ham ishga tushirishga xizmat qiladi va to’g`ri baholash uchun katta 
imkoniyat tug`diradiN` 
g) o’quvchilarning 
mustaqil 
mantiqiy 
fikr 
qilishlari, 
qunt, 
irodalarini tarbiyalash hamda nutq madaniyatini rivojlantirish, tegishli ko’nikma va 
malakalar 
bilan 
qurollantirishda 
mustaqil 
ishning 
ahamiyati 
hamisha 
diqqat 
markazida 
bo’lishi, 
dars jara§nini shu maqsadga muvofiq qurish nazarda tutilmog`i lozimN` 
d) dars jara§nida o’tila§tgan o’quv materiallarining boshqa fanlarning 
aloqador mavzulari bilan bog`lanishini ko’rsatish ham muhim ahamiyatga 
molikdir. 

---