Mektepke shekemgi jastaǵı balalardıń aqiliy tárbiyası Reje

Mektepke shekemgi jastaǵı balalardıń aqiliy tárbiyası
Reje:

1. 
   Mektepke shekem jastaǵı balalarǵa aqiliy tárbiya beriw mazmunı.
   
2. 
   Mektepke shekemgi bilimlendiriw shólkemlerinde aqiliy tárbiyanı dúzilisi.
   
3. 
   Aqiliy tárbiya wazıypaları.
   
4. 
   Mektepke shekemgi tálimde balalarǵa tálim beriwdiń ayriqshalıǵı.
   

Aqılıy tárbiya hám tálim túsiniginiń mazmunı
Aqıl keń mánide sezim sezim hám túsiniwden baslap oylawdı óz ishine alatuǵın protsessler jıyındısı.
Aqılıy iskerlik dıqqattıń hár dayım belgili maqsetke qaratılǵan bolıwın talap etedi. İnsannıń aqılı onıń tiykarǵı iskreliginde erisken nátiyjeli qásiyeti menen belgilenedi (máselen, úlkenlerde miynet iskerligi, balalarda oyın, oqıw iskerligi).
İnsaniyat payda bolǵannan berli adamlar arasında jetisip shıqqan bárshe alımlar, shayır-jazıwshılardıń barlıǵı tolıq bilim iyelew arqalı óz dáwiriniń itibarlı insanları da rejesine kóterilgen.
Abu Rayxan Beruniy, Abu Nasır Farabiy, İbn Ali İbn Sino, Maxmud Qashǵariy, Alisher Nawayı, Abdulla Avlaniy hám basqalar, batıs alımlarınan Yan Amos Komenskiy, K.D.Ushinskiy, J.J.Russo hám basqalar tolıq ilim iyelew arqalı pánniń bárshe tarawlarında ullı izertlewler jaratqan.
Óz dáwiriniń iri oyshıllarınan esaplanǵan Abdulla Avloniy de jaslardı ilimli bolıwǵa shaqıradı. Ol aqıl hám ilimdi ulıǵlaydı hámde «Aqıl insannıń piyri kámili, murshidi jalǵızıdur. Ruwx islewshi, aqıl baslawshıdur» dep jazadı.
Avtor óz pikirin anıqlaw hám jaqsılaw ańlawı ushın sonday dep jazadı: «Hayvonlar wzlariga bulaklar tarafidan qiladirhon zulm va jabrlarni shoh, tish, tirnoqlari ila qaytarurlar. Biraq insan aqıl hám qabıl etiw sayasında ózine keletuǵın zıyan hám zulımlardan saqlanur. Jer júziindegi xaywanlardı qul etip, moynınan baylap jipleri ushın qullarına bergen inanlardıń aqıllıdur».
Abu Ali İbn Sina aqıldıń rawajlanıw basqıshların islep shıqqan.
Pikirlew menen túsiniwdiń birinshi basqıshı akılıy kategoriyaların túsindiriw esaplanadı. Ekinshi basqısh, eki túrli pikirdi túsiniw. Úshinshi basqısh, ózlestirilgen bilim, pikirlerdi túsiniw menen erisiledi. Sonda ol xaqıqıy aqıl delinedi.
Alım aqıldı 3 basqıshqa bóler eken, birinshi basqıshta yadlay alatuǵın, biraq ele háriplerdi de, jazıwdı da bilmeytuǵın balalardı názerde tutqan.
Ekinshi basqıshta tayaqshalardı sıza baslaǵan, qálemnen paydalanıwdı úyrenip atırǵan balalardıń aqılı elesletiledi.
Úshinshi basqıshta insan aqılıy formaların hám olarǵa muwapıq sezimli obrazlardı iyelegen boladı.
İbn Sina aqıl degende insannıń tuwma talantın, biliw protsessinde qáliplesetuǵın pikirlew qábiletin túsinedi.