Международный научно-образовательный электронный журнал «образование и наука в XXI веке». Выпуск №25 (том 3)

---

689 
ibtidoiysi - piktografik yozuvlardan to so‘nggi davr eng mukammal yozuvlargacha 
bosib o‘tgan taraqqiyot tarixini yoritib berishga harakat qiladi. Olimning mazkur asari 
katta hajmda - 132 betdan iborat bo‘lib, 1912-yili o‘z bosmaxonasi – “Matbaai 
Is‘hoqiya”da nashr qilindi. Bundan tashqari, olimning hayoti va faoliyati haqida 
ma’lumot beradigan yana bir manba ham uning “Jome’ ul-xutut” asaridir. Unda 
olimning maktab yoshida me’morlikka ixlosinbaland bo’lganligi, naqshning turli 
yo’llarini o’rganish uchun uzoq vaqt mobaynida umrini sarflaganligi, buning 
natijasida u olami islom yozuvlarini, ya’ni finikiya, suriya, yunon, ingliz xatlarini 
Hindistonning Bombey shahrida o’rganganligi kabi ma’lumotlar beriladi. (Ibrat I. 
Jome’ul-xutut… B.4-5.) Binobarin, asarda Is’hoqxonning yozuvlarga bo’lgan 
ishtiyoqi yoshlikdan ekanligi hamda bu mehr bora-bora iste’dodga aylanib, uning 
“Yozuvlar tarixi” risolasining yozilishiga olib kelganligini, bu esa muallifning 
xattotgina emas, naqqosh sifatida ham shuhrat topishiga o’z ta’sirini ko’rsatganligini 
ko’ramiz. Is‘hoqxon “Jome‘ ul-xutut” asarining yaratilish tarixi, ko‘zda tutgan 
maqsadi, asarning nomlanishi haqida quyidagilarni yozadi: “Bul xatlarni(ng) boqiy 
va tariq qarori muddao bo‘lib, ham millatimizga yagona bir tarix qoldirmoq qasdinda 
va ham olama bir asar qoldirmoq niyat etub, bu misra mujibi: