Mehnat va kasb ta`limini o`qitish shakllari

2.Ta`lim va tarbiya vazifalarining birligi. Ta`lim tarbiyalovchi bulishi kerak. Bu talab xamma ukuv predmetlariga bab-barabar taallukli. Mexnat darslarida mexnat tarbiyasi uchun aloxida kulay sharoitlar vujudga keladi. Shu sababli mexnat tarbiyasiga mexnat ta`limining asosiy vazifalaridan biri sifatida karaladi. Bundan esa ukituvchi uz oldiga tarviyaviy xarakterdagi muayyan vazifani kuymagan darsni yaxshi dars deb xisoblab bulmaydi.
Kishining mexnatga munosabatiga karab uning mexnat tarbiyasi xakida xukm chikarish mumkin. Kim tugri mexnat tarbiyasi olgan bulsa uzi, maxsulotning sifatini buzib, materiallarni tejamsiz sarflab, asboblarni extiyotsizlik bilan ishlatib mexnat unimdorligini oshirishga xesh kashon yul kuymaydi. Ukituvchi tarbiyaviy ish natijalarini uzluksiz kuzatish va unga tegishli tuzatishlar kiritish imkoniga ega buladi. Xar bir darsdagi ta`lim protsessi ukuvchilarda mexnatga muxabbat uygatadigan yusinda tashkil kilinishi kerak. Buning uchun ukituvchi ish ob`ektini tanlashda fakat uning dastur talablariga mosligi xakida emas, ukuvchilarda kanday kizikish, jonlanish uygotishi, ya`ni ularni kiziktirish, musabakaga ragbatlantirish va xakozalar xakida xam uylashi kerak. Ukuvchilarga ish urnini tayyorlamasdan turib ishlashga kirishmaslik, nasoz asboblar bilan ishlamaslik kabi mexnat madaniyatining ma`lum koidalarini singdirish kerak. Agar ukituvchi xar darsda talablarni bushashtirmay bu koidalarning bajarilishini kuzatib borsa, ular odat tusiga kirib koladi.
Ukuvchilar uzlarining mexnatga munasabati buyicha juda fark kiladi, shu sababli tarviyaviy ishda ularga individual yondashishni ta`minlash jada muxim. Oilada mexnat tarbiyasi olgan bolalar mexnatga tugri munasobatda buladi. Jismoniy mexnatga mensinmay karaydigan ukuvchilarga ukituvchi aloxida etibor kilishi kerak. Mexnat ta`limi ukituvchisi darsni rejalashda bunday ukuvchilar bilan utkaziladigan tarbiyaviy ishlarni maxsus rejalashtiradi. Maktablarning ish tajribasi ukuvchilarning mexnatga munasobatlari asta-sekin tenglashishini, barcha ukuvchilar bajonidil, kuchi etganicha mexnat kila boshlashini kursatadi. Bunga darsda ta`limiy va tarbiyaviy vazifalarning birligi ta`minlangan takdirdagina erishiladi.