Мазмуны: тил ҳӘМ Әдебият

6
-qoida. 
998 (997, 996) ga ko’paytirish. Sonni 998 (997, 996), ga ko’paytirish uchun, uni 
mingga ko’paytirish va hosil bo’lgan natijadan sonni ikkilanganini (uchlanganini,to’rtlanganini) 
ayiramiz 
Qoidaning isboti 5 qoidalarga o'xshash. 
Misol
. a) 445 998 = 445 1 000 - 445 2 = 445 000 - 890 =444 110; 
b) 
247 997 = 2 4 7 1 000 - 247 3 = 247 000-741 = 246 259; 
c) 
836 996 = 836 1 000 - 996 4 = 836 000 - 3 344 = 832 656. 
-2, 
-3,
-4 
(n 4) 
gako’paytirishqoidalarinihuddishundayifodalashvaisbotlashmumkin. 
2-usul.Ko’paytmaning ko’paytuvchilardan birini ikkita son yig’indisi sifatida 
ifodalanilishi
. 
Ko’paytmaning ko’paytuvchilaridan birini ikkita son yig’indisi sifatida 
ifodalaniladi,ikkinchi ko’paytuvchi har bir qo’shiluvchiga ko’paytiriladi,keyin hosil bo’lgan 
ko’paytmalar qo’shilinadi. 
Berilgan usul qator qoidalarni ifodalashga imkon beradi. 
7-qoida.
11 (101, 1001) ga ko’paytirish.
Sonni 11 (101,1001) ga ko’paytirish uchun, uni 
10 baravar oshirib hosil bo’lgan natijaga shu sonni qo’shib qo’yish kifoya. 

---

83 
Isbot
. 
a
— berilgan son bo’lsin. 
a
10 + a ifodasi, 11ga ko’paytirish qoidasiga asoslanib 
sodda
,a 
11 shakligaegabo’ladi. Demak, 
a
11 = 
a
10 
+ 
a.
Shuni isbotlash talab qilingan edi. 
101 va 1001ga ko’paytirish qoidalari xuddi shunday isbotlanadi 
Misol,
a) 87 11 = 87 10 + 87 = 870 + 87 = 957; 
b) 294 101 = 294 100 + 294 = 29 400 + 294 = 29 694; . 
c) 6 397 1 001 = 6 397 1 000 + 6 397 = 6.397 000 + 6397 -641 397. 
+ 1 (
p
4) gako’paytirishqoidalarinihuddishundayifodalashvaisbotlashmumkin. 
11, 101, 99ga ko’paytirishning qiziqarli qoidasi mavjud.