Maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti filologiya fakulteti oʻzbek tilshunosligi kafedrasi

55-mashq. Funksional formadagi otlarni topib, forma yasalish strukturasiga ko’ra tahlil qiling.

• 
  O’zlarining chorvasi bo’lmagan, boylarnikini ko’paytirib, birovlarnikini semirtirgan. (I.R.)
  
• 
  Yaxshi, jiyron toychadek o’ynab-o’ynab oqqan suv.(Z.D.)
  
• 
  Gapni aylantirmang, afandim.(S.Ahm.)
  
• 
  Borlar tabarruk buvim, Yoshlari buyuk buvim. (P.M.)
  
• 
  Xotin jo’horini tuyib bo’ldi, uni kelidan tog’araga solayotib do’ng’illadi.
  
• 
  Ne-ne otlar qo’limdan o’tgan. Ammo bu otjon toy ekan. (O.)
  
• 
  Anor daraxtlarida anor shig’il, choynakday-choynakday bo’lib osilib yotibdi.
  
• 
  Kampir odatdagidan chaqqonroq harakat qilar va mumkin qadar so’zlashga tirishar edi.(A.Q.)
  
• 
  Biz risoladagi, taomildagi odamlarmiz.(As.M.)
  

56-mashq. Otga xos sintetik funksional formalar qaysi javobda to’liq ifodalangan.

• 
  Kichraytish, erkalash, hurmat, qarashlilik formalari.
  
• 
  O’rin belgisi, chegara, o’xshatish formalari.
  
• 
  Kichraytish, erkalash, hurmat, qarashlilik, o’rin belgisi, chegara, o’xshatish formalari.
  
• 
  Kichraytish, o’rin belgisi, erkalash, chegara va o’xshatish formasi.
  

57-mashq. Matndagi sintetik funksional formali otlarni ma’no va vazifasiga ko’ra turlarga ajrating.

• 
  Yerning tuprog’i qizg’ish, muzdekkina.
  
• 
  Tuymay o’ynar sho’x qushchalar toza havoda.
  
• 
  Kelingiz, toyloqlarim, qaydan shamol uchirdi.
  
• 
  Urushgacha siz qayerda yashar edingiz.
  
• 
  Osmondagi samolyot, qanotingni pastlab o’t.
  
• 
  Oyijon, oyijon-yey, boshginam og’riydiyo.
  
• 
  O’tniki o’tga, suvniki suvga.
  
• 
  Endi u Sayfulloni o’g’lidek sevardi.
  
• 
  Qo’shni kelinchakdan o’rgandim.
  

10.Bobomlar olamdan o’tdilar.