Maxsus ta’lim vazirligi samarqand davlat universiteti filologiya fakulteti oʻzbek tilshunosligi kafedrasi

Download 16,37 Mb. bet 103/122 Sana 18.07.2022 Hajmi 16,37 Mb. #818617

Bog'liq
HO`AT. 2-kurs. Morfologiya (3) (копия)

Avval Arang Ba’zan Sekin Doim Tez Oldinga To’xtovsiz

barvaqt, hamisha, zo’rg’a, goho, asta, dastlab, har doim, ildam, ilgari, muttasil, mug’ombirona, uzluksiz, olg’a, ohista, ahyonda, sust, oldin, burun, qadim.

103-mashq. Matndagi yordamchi so’zlarni topib, ularning har biriga to’liq xarakteristika bering.
1. Suqrotning donoligi shunda ediki, u bilmaganini bildim deb o’ylamas edi. (Siseron) 2. Boylikdan kerilmoq – aqldan nari, chunki u o’tkinchi bulut singari. (Jomiy) 3. Kuchga bo’ysunish mumkin, ammo faqat aqlgagina so’zsiz itoat etadilar. (L.Blanki) 4. Odamlarni jismoniy baquvvatlik ham, pul ham emas, haqgo’ylik va serqirra bilimdonlik baxtiyor qiladi. (Demokrit). 5. Tana uchun sihat-salomatlik qanchalik zarur bo’lsa, qalbga donolik ham shunchalik zarur. (F. Laroshfuko) 6. Tirik, ya’ni yurakdan chiqqan jo’shqin nutq o’likni tiriltirsa, o’lik, ya’ni yurakdan chiqmagan sovuq nutq, darhaqiqat, o’likka ham ozor yetkazadi. (A.Q.) 7. Bir kattaning gapiga kir, bir kichikning. (Maqol) 8. Seni o’ylash o’zi bir sevinch, xayoling-la o’tadi tunlar. (H.O.) 9. Nutqning kuchi oz so’z bilan ko’p ma’noni anglata olishda. (Plutarx)
104-mashq. Ko’makchilarni topib, ularni bog’lanib kelayotgan so’zlar bilan qanday so’roqqa javob bo’layotganligini va qanday gap bo’lagi vazifasida kelayotganligini aniqlang.
1. Mehnat, bilim va qunt bilan kular chin havas.
2. Ko’rishmoq uchun u uzoqdan quchoq ochib keldi. (O.)
3. Daryoning u betiga ko’prik orqali o’tdik.
Beg’ubor osmonda tayyora qanotlari kumush kabi yaltirab ko’rindi.
5. Jamoa xo’jaligi a’zolari dala tomon yo’l oldilar.
6. Sug’oriladigan ekin maydonlari yil sayin ko’paytirilmoqda.
7. Sut bilan kirgan, jon bilan chiqar. (Maqol)
105-mashq. Ko’makchilarning qanday sintaktik munosabat ifodalayotganini, ularning mustaqil so’zlardan farqini ayting.
1. Qush parvoz uchun, inson baxt uchun yaralgan.
2. Ertaga albatta mening qoshimga keling.
3. Taqdirni qo’l bilan yaratur inson, g’oyibdan kelajak baxt bir afsona. (G’.G’.)
4. Toshpo’latov uch kundan beri shu yerda. Kecha kun bo’yi tepalik yonida g’isht quyayotganlar bilan birga bo’ldi. (R.F.)
5. Inson so’zlash qobiliyati orqali hayvonlardan farq qiladi .
6. Jasorat iste’dod singari maqsad sari boradigan yo’lni osonlashtiradi.

Download 16,37 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham: