Maxsus talim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti

PLUG KORPUSI IShChI SIRTINI LOYIHALASh

Plug korpuslari vazifasi va fodalanish sharoitiga ko`ra, madaniy – uzluksiz ravishda fodalanilib kelinayotgan yerlarni, universal - nisbatan begona o`tlar bilan qoplangan va yangi o`zlashtirilayotgan quriq yerlarni shudgorlashga, maxsus - quriq, daraxt, butalar qoldiqlaridan tozalangan, yangi o`zlashtirilayotgan yerlarni 30...50sm. chuqur bog` va takzorlar yaratish oldidan 40 -80 sm. Chuqur shudgorlash, bog` daraxtlari qatorlari orasi yerlarni shudgorlash, unumdorligi kam, kulrang, sho`rxak, kashtan va boshqa yerlarni

shudgorlashga mo`ljallangan turlarga bo`linadi.
Korpuslar ishchi sirtining geometrik shakliga ko`ra quydagi turlarga bo`linadi: silindrsimon, silindroidsimon va vintsimon (gelikoidli). Silindrsimon korpuslar tuproqni yaxshi maydalaydi, lekin yetarli darajada ag`darmaydi, shuning uchun ular keng ko`lamda qo`llanilmaydi. Silindrsimon sirtga ega bo`lgan madaniy va universal korpuslar xar yili shudgorlanadigan, tuprog`i yengil va og`ir turlarga mansub bo`lgan yerlarga hamda yangi o`zlashtiriladigan yerlarga ishlov berishga mo`ljallangan. Vintsimon korpuslar tuproq qatlamini to`liq ag`darishga mo`ljallangan, shuning uchun ular ajriqli va serildiz yerlarga ishlov berishda keng qo`llaniladi. Amalda, mahalliy sharoitda silindroid ishchi sirtga ega bo`lgan madaniy va universal korpuslar keng qo`llaniladi. Shuning uchun kurs loyihasini bajarishda talabalarga ushbu korpus turlaridan birini loyihalash topshirig` beriladi. Ularni bir – biridan ajratish uchun korpus yasovchilarining shudgor devoriga engashish burchaklari ( _i) ning o`zgarish chegarasi bo`yicha farqlash qabul qilingan. Madaniy korpuslar uchun γ₀=40⁰-45⁰;
γ₀ – γ_min=1°…2°; Δγ=γ_max- γ_min=2°…7°; universal korpuslar uchun γ₀=38°…40°; γ₀- γ_min=2°…4°; Δγ= γ_max- γ_min=7°…15° deb qabul qilish tavsiya etilgan. Quyida korpus turlari bo`yicha tegishli ma`lumotlar berilgan (1-jadval),
(bu yerda ε – lemexning shudgor tubiga engashish burchagi).
Madaniy, universal va tezkor turdagi _i korpuslar uchun va ε
burchaklarining o`zgarishi.
1-jadval

Korpus turlari	γ0, grad.	γmin, grad.	γmax, grad.	ε, grad.
Madaniy Uriversal Tezkor	40-45^0 38-40^0 28-32^0	38-48^0 36-38^0 26-28^0	44-48^0 48-54^0 36-38^0	25-30^0 18-25^0 20-25^0