O‘zbekiston respublikasi axborot texnologiyalari va

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA

KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI


Kafedra :Malumotlar Bazasi kafedrasi


LABORATORIYA ISHI № 5


Mavzu: AND, OR, NOT mantiqiy standart so„zlardan
foydalanish

Guruh: 414-19

Bajardi: Qozoqov F.A.
Tekshirdi: Naimova N.
Toshkent–2020


5 - LABORATORIYA ISHI


Mavzu: AND, OR, NOT mantiqiy standart so„zlardan
foydalanish.

Ishdan	maqsad:	Talabalarda	AND, OR, NOT mantiqiy shu orqali relyatsion MB da
stanndart so‗zlardan foydalanish va ishlash ko‘nikmasini hosil qilish.

Masalaning qo‟yilishi: AND, OR, NOT, IN, BETWEEN,
LIKE operatoridan foydalanib avvalgi mashg‘ulotlarda yaratilgan
jadvallar ustida amallar bajarish.


Uslubiy ko`rsatmalar:SQL tilida shart ifodalarini tuzish uchun
solishtirish va mantiqiy operatorlardan tashqari yana bir qator maxsus
operatorlar qo‗llaniladi. Bu operatorlar dasturlash tillarida mavjud
emas. Bu operatolar:

Operator	Ta`rifi
=	teng
>	katta
<	kichik
>=	katta yoki teng
<=	kichik yoki teng
<>	teng emas
IN	biror qiymatlar to‗plamiga tegishliligini tekshirish
BETWEEN	biror qiymatlar diapozoniga tegishliligini tekshirish
LIKE	namuna bilan mosligini tekshirish
IS NULL	qiymat mavjudmasligini tekshirish
NOT	Mantiqiy inkor operatori
AND	VA mantiqiy operatori
OR	YOKI mantiqiy operatori

Variant 17. Tuman

1.Aholi soni boyicha 14000 ga teng yoki undan kattalarni

id,Yer_hududi va aholisi chiqarilsin.

SELECT id,Aholi,Mahallalar_sonni FROM tuman WHERE id IN(1,3,5);

SELECT ID,AHOLI,PUNKTLAR_SONI FROM TUMAN

WHERE AHOLI IN(12500,14000,18600);

SELECT ID,Mahallalar_sonni,Punktlar_soni

FROM tuman WHERE NOT Aholi=15000;

SELECT ID,Aholi,Mahallalar_sonni FROM tuman

WHERE id BETWEEN 3 AND 5;



SELECT *FROM TUMAN WHERE YER_HUDUDI LIKE(‘%q%’);

Nazorat savollari
1. Ma`lumotlar bazasidagi qanday mantiqiy operatorlarni bilasiz?
2. BETWEEN nima va u qanday so`rovlar uchun qo`llaniladi?
3. AND, OR, NOT operatorlarining vazifasi nima?
4. IN, BETWEEN, LIKE operatorlarinig vazifasi nima?

Javoblar

1. 
   Mantiqiy operatorlar hamma dasturlash tilida bir xil deb uylayman va ular And,Or,Between,Not;
   
2. 
   Between asosan orasida degan manoni bildirarkan masalan between 2 and 5 degani bu
   

2 va 5 orasidagi elementlar degani tushuniladi.

3. 
   And -> va degan manoni bildiradi Or->esa yoki degan manoni bildiradi NOT -> esa inkor manoni bildiradi. Ular asosan where bilan birgalikda keladi.
   
4. 
   In bu ichida degan manoni bildirib IN(2,5) shu sonlar ichida deb keladi.
   

Between esa orasi manosi bn kelib between 2 and 5 2 va 5 orasi degan manoni bildiradi.

Like bu sizning ustundagi ixtiyoriy qiymatini bosh , oxiri ,va ortasida boshlangich xarflarini kiritsangiz u sizga shu xarf bilan boshlanadigan sozlar satrini chiqarib beradi.

Masalan bitta misol koramiz.

SELECT *FROM TUMAN WHERE YER_HUDUDI LIKE(‘%q%’);