Maxsus qism iqtisodiyot sohasidagi jinoyatlar. Ekologiya sohasidagi jinoyatlar

Jismoniy zo‘rlik 
deganda, jabrlanuvchining badaniga yengil, o‘rtacha 
og‘ir va og‘ir shikast yetkazish tushuniladi. Basharti, jabrlanuvchining 
badaniga o‘rtacha og‘ir yoki og‘ir shikast yetkazilgan taqdirda, aybdorning 
qilmishi jinoyatlarning jami bo‘yicha kvalifikatsiya qilinishi lozim. 
Terror qilish vaqtidagi ruhiy zo‘rlik 
og‘zaki do‘q-po‘pisada, 
qurolyarog‘ yoki uning o‘rnini bosuvchi predmetlarni namoyish etishda 
ifodalanishi mumkin. Ammo har bir do‘q-po‘pisa haqiqatga yaqin bo‘lishi, 
jabrlanuvchida uning amalga oshirilishidan qo‘rqish uchun jiddiy asoslar 
bo‘lishi kerak. 
Ozodlikdan mahrum etish jazosini ijro etish muassasasining ishini izdan 
chiqarish maqsadida sodir etilgan qo‘rqitish natijasida mahkumga og‘ir tan 
jarohati yetkazilsa yoki bu qilmish uning o‘limiga olib kelsa, qilmish 
jinoyatlar majmui bo‘yicha kvalifikatsiya qilinishi lozim (
JK
220-moddasi 
va 104-modda yoki 105- modda yoxud 97-moddalar bilan 
jinoyatlar jami). 
JK 220-moddasi mazmuniga qo‘rqitish deb tan olinadigan, 
mahkumlarga nisbatan amalga oshiriladigan majburlov harakatlari ular 
ozodlikdan mahrum qilish jazosini ijro etish muassasasining ishini izdan 
chiqarishga qaratilgan hollardagina mazkur modda bilan kvalifikatsiya 
qilinadi. Aynan shunday maqsad qilmishni mazkur modda bo‘yicha 
kvalifikatsiya qilishning zaruriy belgisi hisoblanadi. Aybdor va 
jabrlanuvchi o‘rtasidagi shaxsiy munosabatlar (nizo, o‘ch olish) tufayli 
407 

---

amalga oshirilayotgan kuch ishlatish, shaxsga qarshi jinoyat sifatida 
kvalifikatsiya qilinishi lozim. Shuning uchun, qo‘rqitish deb tan olingan 
qilmishni to‘g‘ri kvalifikatsiya qilish uchun aybdor va jabrlanuvchi 
o‘rtasidagi munosabatlarni, aybdorning o‘zini bunday tutishining 
sabablarini aniqlash lozim.