Maxsus pedagogika

1.3.  Oligofrenopedagogikaning  boshqa  fanlar  bilan  aloqasi
Oligofrenopedagogika  inson  haqidagi  fanlarning  taraqqiyoti  bilan, 
ay n iq sa,  p ed agogika  fan lari  b ilan   uzviy  b o g 'liq   b o 'lib ,  u ning 
qonuniyatlariga  tayanadi.  Bu  fanlarning  maqsadi,  vazifalari  ham  birdir. 
Shu  bilan  birga,  oligofrenopedagogika  umumiy  pedagogikaning  bir 
qism igina  b o ‘lib  qolm asd an ,  balki  m ustaqil  fandir.  U  um um iy 
pedagogikaning maqsad va tamoyillariga bo‘ysungan holda o‘zining maxsus 
maqsad, vazifalarini amalga oshiradigan usul va tamoyillarni ishlab chiqadi 
(1-chizma).
Oligofrenopedagogika pedagogik psixologiya va yosh psixologiyasi bilan 
uzviy  bog'liq.  Tarbiya  va  ta’limning  ko‘pgina  masalalarini  hal  qilishda 
o ‘qituvchi  pedagogik  psixologiya  va  yosh  psixologiyasiga  oid  ko‘pgina 
bilimlardan  foydalanishi  kerak. 
Y
o s h
 
psixologiyasi  ta’lim  ta’sirida  kishi 
m a’naviy  qiyofasining  shakllanish  qonuniyatlarini,  turli  yoshdagi 
bolalaming  psixologik  xususiyatlarini,  shuningdek,  bolalaming  bilim  va 
malakalarini  o ‘zlashtirishning  psixologik  qonuniyatlarini,  ularning 
mustaqilliklari va ijodlarining rivojlanishini,  o ‘quvchilar shaxsining kamol 
topish qonuniyatlarini o ‘rganadi.  Bu korreksion o'quv-tarbiya ishini tashkil 
qilishda katta ahamiyatga ega.
Oligofrenopedagogika  ta ’limning  boshqa  uslubiyatlari  (yordamchi 
m aktablarda  o'qitiladigan  ham m a  fanlar  uslubiyati)  bilan  bog‘liq. 
Predmetlararo  bog‘lanishni  to ‘g‘ri  amalga  oshirish  uchun  o ‘qituvchi 
buni  hisobga  olishi  jud a  m uhim .  Yuqori  sinflarda  predm etlararo 
bog‘lanishni  amalga  oshirish  qiyinlashadi,  chunki  har  qaysi  predmetni 
m a’lum  bir o ‘qituvchi olib boradi, buning ustiga predmet  o'qituvchilari- 
ning  ishlashida  yaqindan  aloqa  bo‘lmasa,  predmetlararo  bog'lanishni 
amalga  oshirish  masalasi  ancha  murakkablashib  ketadi.  Boshlang‘ich 
sinflarda  bunday  emas.  Hamma  fanlarni  bir  o ‘qituvchi  olib  boradi  va 
shu  sababli  uning  oldida  predmetlararo  bog'lanishni  amalga  oshirish 
imkoniyatlari  ochiladi.
Oligofrenopedagogika  —  aqli  zaif bolalar  ishtirok  etadigan  pedagogik 
jarayon  bilan  bog‘liq.  Bu  holat  nuqsonli  bolaning  ilk  yoshidagi  anatomik, 
fiziologik,  ruhiy  m a’lumotlarning  zarurligini  taqozo  etadi.  Ayniqsa,  aqli 
zaiflikning sabablari,  rivojlanishida bolalar klinikasiga  oid  materiallar talab 
etiladi.  Shu  sababli  oligofrenopedagogika  aqli  zaif bolalar  ta’lim-tarbiyasi 
m asalalarini  ishlab  ch iq ish da  an o to m o p ato lo g ik ,  patofiziologik, 
patopsixologik  m a’lumotlarga  tayanishi  lozim.  Ayniqsa,  asab  kasalliklari,
10

---

ruhiy  kasallar,  bolalar  psixonevrologiyasi,  aqli  zaiflik  klinikasi,  genetika, 
maxsus psixologiya m a’lumotlariga asoslanishi  kerak.  Bu  ma’lumotlar aqli 
zaif  bolalar  ta ’lim-tarbiyasida,  ularni  hayotga  tayyorlashda  birmuncha 
samarali  usul  va vositalami  qidirib topishga yordam  beradi.