Mavzusini joriy qilish

1- tajriba. Metan olish va uning xossalarini o`rganish.

Tabiiy gazning asosi metan yoqilg‘i sifatida ishlatiladi. Metandan metil spirt, sirka kislota, etil spirt, sintetik kauchuk, mochevina olinadi va metallarni qirqishda, payvandlashda ishlatiladi. Dixloretan, xloroform va tetraxlormetanlar erituvchi sifatida foydalaniladi. Xloroform tibbiyotda narkoz sifatida ishlatiladi.

Reaktivlar: natriy atsetat, natron ohak (NaOH+Ca(OH)₂ aralashmasi), bromli suv, 1% li kaliy permanganat eritmasi.

Ishning borishi:Quruq probirkaga bir qism natriy atsetat va ikki qism natron ohakdan iborat aralashmadan 2 gr solinadi. Probirkaning og`zi gaz chiqish nayi o`rnatilgan tiqin bilan berkitiladi va probirka qisqich yordamida shtativga o`rnatiladi. Nayning ikkinchi uchi suvli boshqa probirkaga tushiriladi. Shundan so`ng aralashmali probirka gorelka alangasida qizdiriladi, gaz holidagi mahsulot metan hosil bo`lishi kuzatiladi.

Ajralib chiqayotgan gazga nay og`zida gugurt alangasi tutilsa, u ko`kimtir alanga berib yonadi. Demak, bu gaz - metan.

CH₃COONa + NaOH = CH₄ + Na₂CO₃

CH₄ + 2O₂ = CO₂ + H₂O

Ajralib chiqqan gaz avval bromli suv solingan probirkadagi eritma orqali, keyin kaliy permanganat solingan probirkadagi eritmadan o`tkaziladi. Ikkala holatda ham eritmalar rangi o`zgarmaydi, ya`ni reaksiya amalga oshmaydi. Bu tajriba ham ajralib chiqqan gaz metan ekanligini tasdiqlaydi.