Mavzusida tayyorlagan prezentatsiyasi

Toshkent farmatsevtika instituti Sanoat farmatsiya fakulteti 1-kurs 102 A guruh talabasi Gʻulomova Dilyoraning ekologiya fanidan <> mavzusida tayyorlagan prezentatsiyasi

Reja: 1.ekosistema haqida. 2.ekosistemaning tarkibiy qismlari. 3.ekosisitemadagi global o’zgarishlar

"Ekosistema" tushunchasini har xil murakkablikdagi va oʻlchamdagi obʼyektlarga nisbatan qoʻllash mumkin. Mas, hovuz, koʻl E.si bilan birga sohil boʻyi oʻsimliklari yoki suv tubi E.sini koʻrsatish mumkin. Oʻrmon ham E., uning chegarasida har xil tipdagi tuproqlar, chiriyotgan toʻnkalar, toʻshalma va boshqalar E.ni ajratish mumkin. Koʻpincha "E." tushunchasiga tirik organizmlar bilan ular yashaydigan muhitning notirik komponentlari tarzida qaraladi. E.ning tirik va notirik komponentlari oʻrtasida produtsentlar, konsumentlar va redutsentlar ishtirokida moddalarning biotik aylanishi sodir boʻlib turadi.

. Ekosistema terminini sunʼiy E. (qishloq xoʻjaligi dalalari, bogʻlar, xiyobonlar, oqova suvlarni biologik tozalaydigan inshootlar va boshqalar) ga nisbatan ham qoʻllash mumkin. E. oʻziga xos xususiyatlarni uzoq vaqt davomida saqlab turadigan oʻta turgʻun yoki qisqa muddatli (mas, efemer suv havzalari, koʻlmak suvlar) boʻlishi mumkin. Murakkablik darajasidan qatʼi nazar E. turlar tarkibi, unga kiradigan organizmlar soni, biomassasi, ayrim trofik guruhlar nisbati, organik moddalarning hosil boʻlishi va parchalanish jarayonlarining tezligi bilan tavsiflanadi. E. chegarasi va ularda kechadigan moddalar aylanishi jarayonlari turli darajada roʻy beradi. E. atrof muhitdan faqat energiya emas, balki koʻp yoki oz miqdorda moddalar kelib turgandagina mavjud boʻladi. Barcha E. birgalikda yer biosferasini tashkil etadi.

Biotop nafaqat jamoaning egallagan joyi, balki jamoa hayotini belgilovchi muhit omillarining o’zaro bir biri bilan bog’liq kompleksidir

Ekosistemaning abiotik muhiti (ekotop) klimatop edafotop

Tirik organizmlar tomonidan o’zgartirilgan ekotop yoki ma’lum turdagi o’smlik va hayvon turlari yashaydigan hudud biotop deb ataladi.