Mavzu: Yo’l belgilarining o’rnatilishi Reja: Yo’l belgilarining guruhlari

Mavzu: Transport vositalaridan foydalanish ta’qiqlangan nosozliklar va shartlar.
Мashg’ulot rejasi:
1. Umumiy talablar. Transport vositalaridan foydalanish ta’qiqlangan nosozliklar va shartlar.
2. Transport vositalaridan foydalanish ta’qiqlangan nosozliklar aniqlanganda haydovchining vazifalari.
3. Yo’l harakati xavfsizligiga tahdid soladigan nosozliklari bo’lgan transport vositalaridan foydalanishning xavfli oqibatlari.
Vizual materiallar
Umumiy talablar
Transport vositasi haydovchisi harakatlanishdan oldin transport vositasining umumiy texnik holati va jihozlanishini tekshirib chiqishi, ya’ni transport vositasining texnik sozligini, tozaligini va to’liq jihozlanganligini tekshirishi, harakatlanish vaqtida transport vositasining texnik holatining soz holda bo’lishini ta’minlashi shart. Mazkur qoidalarga amal qilinmasa, eng kam oylik ish haqining 0,5 baravaridan 1 baravarigacha miqdorda jarima belgilanadi.
Transport vositalaridan foydalanish taqiqlangan nosozliklar va shartlar
Agar avtomobillar, avtobuslar, avtopoezdlar, tirkamalar, mototsikllar, mopedlar, traktorlar va boshqa o’ziyurar mashinalarning texnik holati va jihozlanishining tormoz tizimida, tashqi yoritgichlarida, oyna tozalagich va oyna yuvgichlarda, shinalarda, dvigatelda, transport vositasi tuzilishining bo’lak qismlarida nosozliklar bo’lsa, bu transport vositalaridan foydalanish taqiqlanadi.
1.Tormoz tizimi
1.1. Agar tormoz tizimining tuzilishi o’zgartirilsa, ishlab chiqargan korxona talabiga mos kelmasa va transport vositasining shu turida ko’zda tutilmagan tormoz suyuqligi yoki boshqa qismlar qo’llanilsa, bu transport vositalaridan foydalanish taqiqlanadi.
1.2. Ishchi tormoz tizimining samaradorligi O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2012 yil 4 iyuldagi 191-sonli qarori bilan tasdiqlangan “Avtotransport vositalari konstruktsiyasining foydalanish shartlari bo’yicha xavfsizligi to’g’risida”gi umumiy texnik reglamentida belgilangan talablarga mos kelmasa.
1.3. Agar gidravlik tormoz uzatmasining zichligi, ya’ni germetikligi nosoz bo’lsa.
1.4. Pnevmatik tormoz uzatmasining zichligi nosozligi natijasida havo siquvchi moslama, ya’ni kompressor ishlamay turganda va boshqaruv qismlari ulanmaganda – 30 daqiqada, ulanganida – 15 daqiqada tizimdagi havo bosimini 0,05 MP dan ko’p pasayishiga sabab bo’lsa.
1.5. Tormoz tizimidagi havo bosimini o’lchaydigan asbob, ya’ni manometr ishlamasa, bu transport vositalaridan foydalanish taqiqlanadi.
1.6. To’xtatib turish tormoz tizimi transport vositalarining quyidagi joylarda harakatsiz holatda ushlab tura olmasa: to’la vazndagi transport vositalarini 16 foizdan kam bo’lmagan qiyalikda; aslahalangan holatdagi yengil avtomobillar, ularning yuk tashishga moslashtirilgan turlari, shuningdek, avtobuslarni (M toifa) 25 foizdan kam bo’lgan qiyalikda; aslahalangan holatdagi yuk avtomobillari va avtopoezdlarni (N toifa) 31 foizdan kam bo’lgan qiyalikda harakatsiz holatda ushlab tura olmasa, bunday transport vositalaridan foydalanish taqiqlanadi.
Izoh: To’xtab turish tormoz tizimi sinovdan o’tkazilayotganda, dvigatelь transmissiyadan ajratilgan bo’lishi kerak.
1.7. Agar qulflovchi moslama to’xtab turish tormoz tizimining dastagini, ya’ni richagini ushlab tura olmasa, bu transport vositalaridan foydalanish taqiqlanadi.