Mavzu tо‘lov balansi

Qisqacha xulosalar 

Mamlakat  tashqi  pozitsiyasini  о‘lchash  va  baholash  –  iqtisodiy  siyosat  qarorlarini 

qabul qilish jarayonidagi zarur bо‘lgan tadbirlardir (bosqichlardir). Tizimli ravishda tо‘lov 

balansi  kо‘rinishiga  keltiriladigan  mamlakat  va  tashqi  dunyo  orasidagi  operatsiyalar  va 

moliyaviy oqimlar tо‘g‘risidagi ma’lumotlar mamlakatning tashqi pozitsiyasi (holati) tahlili 

va tuzatishlar zaruriyati uchun asosdir. 

Tо‘lov  balansida  moddalarni  farqlash  uchun  yagona  о‘lchov  birligi  mavjud  emas. 

Tо‘lov balansining tor ma’nosi savdo balansi, ya’ni FOV asosida ekspert va import saldosini 

ifodalash uchun ishlatiladi. Joriy operatsiyalar hisobining muvozanatsizlashtirilganligi doim 

ham  iqtisodiy  о‘zgartirish  kiritish  ehtiyojini  kо‘rsatmaydi.  Joriy  operatsiya  hisobi  saldosi 

о‘ziga  xos  tahliliy  ahamiyatga  egaligi  yana  ikkita  omil  bilan  ifodalanadi.  Savdo 

hisobotlarida tovarlarning davlat chegarasi orqali jismoniy harakati, banklar orqali amalga 

oshirilgan  va  xizmatlar  uchun  tо‘lovlarda  valyuta  almashuvi  bо‘yicha  ma’lumotlar, 

shuningdek,  bank  tizimi  orqali  daromadlar  harakati  aks  etadi.  Savdo  hisobotlarida 

tovarlarning  jismoniy  kuchi  qayd  qilinadi  va  shuning  uchun  bu  zahiralar  hajmini 

---

о‘zgartirishda ularga tuzatishlar kiritish kerak. Kichik davlat gipotezasidan foydalanilganda, 

chet  el  valyutasidagi  import  narxi  jahon  bozorida  aniqlanadi  va  о‘sha  davlat  boshqaruv 

organi  tomonidan  boshqarilmasligi  nazarda  tutiladi.  Import  hajmi  haqiqiy  daromad  yoki 

haqiqiy  ichki  xarajatlar  oshganda  о‘sishi  mumkin.  Importga  bо‘lgan  talabga  daromad  va 

nisbiy narxlardan tashqari boshqa omillar ham ta’sir kо‘rsatishi mumkin.