Mavzu: tillarning paydo bo‘lishi va rivojlanishi

Mahmud Koshg‘ariy «Devonu lug‘atit turk»dan tashqari turkiy tillar sintaksisiga doir «Javohirun nahv fil lug‘atit turk» («Turkiy tillarning nahv (sintaksis) javohirlari») asarini ham yozgani haqida ma’lumot beradi. Afsuski, bunday nodir asar hanuzgacha topilgani yo‘q.

“Devonu lug‘atit turk” (qisqacha “Devon”) asarining faqat bitta nusxasi 1914 yilda Turkiyada topildi. U kotib Muhammad bin Abu Bakir Damashqiy tomonidan 1265-1266 yillar rasida Koshg‘ariyning o‘z qo‘li bilan yozilgan nusxadan ko‘chirilgan. Shu nusxa asosida 1915-1917 yillarda Turkiyada “Devon”ning uch tomi nashr qilindi, 1928 yilda Vengriyada K.Brokkelman tarjimasida nemis tilida bosildi, 1939 yilda Turkiyada Basim Atalay tarjimasida turk tilida, 1960-1963 yillar orasida esa Toshkentda o‘zbek tilshunosi Solih Mutallibov tarjimasida o‘zbek tilida nashr qilindi.