Mavzu: Til va terminologiya

2) tilshunoslikning lugʻatchilik nazariyasiga oid sohasi, lugʻatshunoslik; lugʻat turlari va ularni tuzishning ilmiy asoslarini ishlab chiqish bilan shugʻullanadi. Nazariy Leksikografiya bir qancha muammolarni qamrab oladi: lugʻatlarning umumiy tipologiyasini va yangi turdagi lugʻatlarni ishlab chiqish; lugʻat makrostrukturasini ishlab chiqish (soʻzlarni tanlab olish, soʻz va lugʻat maqolalarini joylashtirish tartibi, omonimlarni belgilash, lugʻat tarkibiga havola materiallarni kiritish); lugʻat mikrostrukturasini, yaʼni har bir lugʻat maqolasini ishlab chiqish (soʻzga grammatik va fonetik izoh berish, soʻz maʼnolarini ajratish va tasniflash, dalil sifatidagi illyustratsiyalar turlari, taʼriflash turlari, belgilar tizimi, soʻz etimologiyasi haqidagi maʼlumotlar) va b. L. tilshunoslikning barcha boʻlimlari, ayniqsa, leksikologiya bilan oʻzaro bogʻliq.

Lug‘at turlari

Lug'atda keltirilgan leksik birliklarning turiga va, avvalo, ularni tavsiflash yo'liga qarab, barcha lug'atlar ikki katta guruhga bo'linadi:

a) Entsiklopedik (tilga oid bo'lmagan, entsiklopediyalar)

b) Lingvistik (filologik).

Entsiklopedik lug'atlar ular shunday so'zlarni izohlamaydilar, balki ob'ektlar, narsalar, hodisalar, hodisalar. Ularni tasvirlash ob'ekti tushunchalar, faktlar, voqeliklar sohasidir.

Lingvistik lug'atlarida so'z o'zining lingvistik va nutq xususiyatlari jihatidan tavsiflanadi (sharh berilgan, grammatik va stilistik yorliqlar majmuasi, etimologik ma'lumotlar va boshqalar) va entsiklopediyada lug'at yozuvi matn va grafikada uzatiladigan turli-tuman ma'lumotlarni o'z ichiga olishi mumkin. shakl (chizmalar, fotosuratlar, xaritalar shaklida).

Entsiklopedik lug'atlar ikki xil: umumiy va maxsus. I

a) umumiy lug'atlar mavzu lug'atlari (mavzu yoki mavzu lug'atlari);

b) maxsus maqsadli lug'atlar.

Ushbu turdagi lug'atlarni tavsiflagan mashhur leksikograf K. Uittker, umumiy lug'atlar butun tilning so'zlari bilan shug'ullanganligi sababli shunday nomlanganligini tushuntiradi.