Мавзу: Ташкилотлар ва уларни бошқариш

Мавзу: Корхоналар ва уларни бошқариш

Режа:

• Ташкилотлар тушунчаси ва таснифи. Ташкилотнинг яшаш даври.
• Ташкилотлар фаолиятини туркумлаштириш.
• Ташкилотнинг ички ва ташқи муҳит омиллари.
• Менежмент ташкилий тузилиши ҳақида тушунча.
• Бошқарув бўғинлари. Бошқарув босқичлари.
• Ташкилий структура (тузилиши) турлари. Бошқариш ташкилий тузилмасининг чизиқли, функционал, чизиқли-штабли, чизиқли-функционал, дивизионал, лойиҳа ва матрицали турлари.
• Менежмент ташкилий тузилмаларини ташкил қилиш.

Ташкилотлар тушунчаси

Ташкилотни вазифаларини ҳал қилиш ва маълум мақсадларга эришиш

учун бирлишган шахслар гуруҳи сифатида белгилаш мумкин.

Ташкилот деб аталиши учун қандайдир гуруҳ қуйидаги мажбурий

талабларга жавоб бериши керак:

• жуда бўлмаганда, ўзини ушбу гуруҳнинг аъзоси деб ҳисоблайдиган

иккита шахсни мавжуд бўлиши;

• жуда бўлмаганда гуруҳнинг барча аъзолари ўзлари учун умумий деб

қабул қилинган битта мақсадни мавжуд бўлиши;

• мақсад (мақсадлар)га эришиш учун биргаликда ишлайдиган гуруҳ

аъзоларини мавжуд бўлиши.

Ташкилотлар тушунчаси

Замонавий ташкилотни ташқи муҳит билан ресурсларни алмаштиришга қодир очиқ тизим сифатида тасаввур этиш мумкин. Киришда у ташқи муҳитдан ресурсларни олади, чиқишга яратилган маҳсулотни беради.

Шунинг учун ҳар қандай ташкилот учта жараённи амалга оширади:

-ташқи муҳитдан ресурсларни олиш;

-маҳсулотни ишлаб чиқариш;

-уни ташқи муҳитга топшириш.

Бу жараёнлар ташкилот учун ҳаётий муҳимдирлар. Бунинг устига,

ташкилотнинг муваффақиятли фаолияти учун улар ўртасидаги маълум мувозанатни ушлаб туриш зарур.

Ташкилотлар тушунчаси

• Ташкилот ўз навбатида, ўз томонидан бирлаштирилган одамларнинг имкониятларидан ўзини мустаҳкамлаш ва ривожлантириш учун фойдаланади. Шунинг учун ўз аъзоларидан маълум тажриба, билимлар, малакаларини мавжудлигини, ишларда фаол иштирок этишни, ижрочиликни, жавобгарликни, интизомлиликни, ўрнатилган қоидалар ва хулқ меъёрларига бўйсунишни, ўз мақсадлари ва бойликларини тақсимлашларини кутади.
• Ташкилот аъзолари эришишга ҳаракат қилувчи мақсаднинг мавжудлиги унинг муҳим аломати ҳисобланади. Мақсад уларни бирлаштиради ва жипслаштиради, ташкилотни мавжуд бўлишига маъно, унинг ҳаракатларига аниқлик, аниқ йўналиш беради. Мақсадсиз ташкилот бўлмайди ва бўлиш ҳам мумкин эмас